(spr. vespoetsji), Italiaans reiziger (Florence 9 Mrt 1451 -Sevilla 22 Febr. 1512), zoon van een notaris, werd klerk op het bankierskantoor der Medici te Florence en ca 1491 overgeplaatst naar het kantoor van Juanito Beraldi (gest. 1495), die in Sevilla de belangen der Medici waarnam. Mogelijk maakte hij van Mei 1499 tot Sept. 1500 een Spaanse expeditie mede onder Alonso de Ojeda, waarbij de kust van Guyana ter hoogte van het tegenwoordige Frans Guyana werd bereikt.
In ieder geval nam hij deel aan twee expedities (Mei 1501 - Sept. 1502 en Mei 1503 Juni 1504), ondernomen op last van de koning van Portugal, waarbij grote gedeelten van de kust van Brazilië werden verkend. Buiten zijn weten werd een weinig nauwkeurig verslag van zijn reizen gepubliceerd in Mundiis novus en in Lettera di Amerigo Vespucci della isola nuovamente trovata in quattro suoi viaggi (z. pl. 1504, 8 bl.); het eerste beschrijft de reis van 1501/’02, in het laatste worden hem vier reizen toegedicht tussen 1497 en 1504 en wordt beweerd dat hij op 16 Juni 1497 een „nieuwe wereld” had ontdekt (Columbus meende Indië ontdekt te hebben, Caboto landde 24 Juni 1497 in Labrador, Cabral 27 Apr. 1500 in Brazilië, door hem het eiland Terra de Santa Cruz genaamd). Beide publicaties maakten enorme opgang en werden herhaaldelijk herdrukt en vertaald (Ned. vert.: Van der nieuwer werelt, Antwerpen 1507?, in facs. herdr. Providence, V.S., 1874); de geograaf Marten Waldseemüller stelde zelfs in zijn Cosmographiae introductie) (1507) voor, het ontdekte land (dus een deel van het tegenwoordige Brazilië) „terra Americi” of „America” te noemen. Dit sloeg zó in, dat — hoewel Waldseemüller zelf de naam America op zijn wereldkaart van 1513 niet meer vermeldt — deze ten slotte op het gehele nieuw gevonden land werd overgedragen (het eerst op de wereldkaart van Mercator, 1538) (z Amerika, naam). Vespucci werd in 1505 Spaans burger en in 1508 „piloto mayor” van de Gasa de Contratación (hoofd van de nautische dienst) te Sevilla.Bibl.: The Letters of A. V., transl. by G. R. Markham (London 1894).
Lit.: E. Lehmann, A. V. als Kosmograph und Nautiker, in: Geogr. Zeitschr., XXVII (1921) ; M. Magnaghi, A. V., studio critico (Roma 1926); R.
Almagia, L’opera del genio italiano all estero: i primi exploratori dell’ America (Roma 1937); Stephan Zweig, Amerigo, die Geschichte eines historischen Irrtums (Stockholm 1944); R. Le vil lier, América la bien llamada, 2 dln (Buenos Aires 1949)
