(ook kortweg La Guyane of ook Cayenne genoemd), tot 19 Mrt 1946 kolonie, nadien overzees departement van Frankrijk, is het oostelijkste gedeelte van het door Venezuela, Engeland, Nederland, Frankrijk en Brazilië verdeelde landschap Guyana*. Het Franse gebied, gelegen tussen 2° en 6° N.Br. en tussen 52o en 54o W.
L. v. Gr., wordt ingesloten door de Atlantische Oceaan, de grensrivieren de Marowijne (in het W.) en de Oyapoc (in het O.). Voor de kust liggen op 7 km van de mond van de Kourourivier de lles du Salut met het Duivelseiland. De bodem rijst vanaf de kust langzaam tot aan de Braziliaanse grens; in de Mont Leblond (406 m) wordt de grootste hoogte bereikt. Het gebied heeft een tropisch klimaat; aan de kust waaien koele winden uit zee. De gem. temperatuur beweegt zich tussen 25 gr. en 29 gr.
C.; het warmtemaximum ligt in de droge periode van Juli-Nov. De regenval is het grootst in Juni; de jaarlijkse hoeveelheid bedraagt aan de kust (Cayenne) 3000 mm, in het binnenland 4000 mm.Frans Guyana, waarvan alleen de kustzone bewoond is, heeft een oppervlakte van 88 240 km2 en telt (1946) 28 537 inw., ongerekend de ca 30 000 Indianen in het binnenland. De kuststrook levert rijst, maniok, maïs, cacao, bananen en suikerriet; de veestapel omvatte (1946) 3242 stuks vee. Dichte bossen, rijk aan vele soorten hout, bedekken het gebied; slechts 3200 ha worden geëxploiteerd. De winning van goud is van betekenis. De uitvoer, in 1946 2200 metrieke ton ter waarde van 96,2 millioen frs, omvat cacao, bananen, verschillende houtsoorten, goud (534 kg), vislijm, rum, rozenhoutessence, balata en huiden; de invoer beliep in dat jaar 255,7 millioen frs en 11 200 m. ton. De drie havens, Cayenne, Saint-Laurent-du-Maroni en Oyapoc werden in 1946 door 126 schepen aangelopen.
Hoofdplaats is Cayenne (1946: 11 704 inw.), de overige bevolking verdeelt zich over 11 gemeenten (met 19 202 zielen). Naast scheepvaartdiensten is het gebied door middel van de luchtvaart en draadloze stations met het buitenland verbonden. Drie hoofd- en vele secundaire wegen verbinden de hoofdstad met de andere nederzettingen.
In het gebied, dat sedert 1626 Frans bezit is, werd in 1885 een strafkolonie (Maroni) gevestigd. Na Apr. 1946 heeft echter geen uitzending van gestraften meer plaats en worden de nog aanwezige (Oct. 1945: 1543) geleidelijk naar Frankrijk teruggebracht.
Frans Guyana wordt door een prefect bestuurd. Het heeft een gekozen raad uit 12 leden bestaande en wordt door één afgevaardigde vertegenwoordigd in de Nationale Vergadering, de Raad van de Republiek en de Assemblée van de Franse Unie.
Bij wet van 19 Mrt 1946 is het Inini-gebied, dat in Juli 1930 er van afgescheiden werd, weer met Frans Guyana herenigd. Dit gebied dat (1946) 5024 zielen telt op 78 449 km2 levert vooral rozenhout e.d. en goud.
H. A. BOMER
Lit.: E. Maurel, Hist. de la Guyane Franç. (1902) ; P. Corbin e.a., Les colonies franç. d’Amérique (1924); D. Adam, La G. française agricole (1936); G. Bureau, La G. méconnue (1936); A. F.
X. Henry, G. française (1938).
