aartsbisschop van Keulen van 11931205 en van 1212-1216, behoorde tot het geslacht der graven van Berg en was als zodanig een onverzoenlijk tegenstander der Hohenstaufen. Na de dood van keizer Hendrik VI nam hij het initiatief de kroon aan te bieden aan Otto van Poitou, zoon van Hendrik de Leeuw.
Hij wijdde Otto (IV) tot Rooms koning, wat de strijd deed losbreken tussen Otto en Philips van Zwaben, broeder van Hendrik VI, die zich ondertussen zelf had laten kronen. Maar toen de kansen van Otto verminderden, liep Adolf over naar de andere partij en wijdde Philips te Aken. Hierover diep verbolgen, sloeg paus Innocentius III Adolf in de ban en sprak zijn afzetting uit. Een lange, verwarde strijd brak uit. In 1212 wist Adolf de aartsbisschoppelijke waardigheid te herwinnen, doch hij kon zijn gezag niet doen aanvaarden door de Keulenaars. In 1216 verklaarde de paus de bisschoppelijke zetel vacant. Eenzaam en verlaten stierf Adolf op 15 Apr. 1220.
