Baccalaureus is een titel van onzekeren oorsprong, daar hij volgens sommigen van baccalaurea of een laurierbessen-krans, en volgens anderen van baculus laureus of een laurierstok of welligt van battula of strijd afkomstig is. Ook zijn er, die meenen, dat het Fransche bachelier zijn ontstaan te danken heeft aan bas-chevalier of ridder van minderen rang, en dat men gemeld woord in het Latijnsche baccalaureus herschapen heeft.
Intusschen schijnt het te blijken, dat Gregorius IX in de 12de eeuw het eerst het baccalaureaat heeft gesticht aan de Academie te Parijs. Een student verkreeg dien rang na bepaalde examens en hij had daarna het regt, om tot teeken zijner waardigheid eene kap te dragen en voorlezingen te houden. Een baccalaureus moest drie rangen doorloopen; eerst was hij baccalaureus simplex (eenvoudige baccalaureus), dan baccalaurens currens (die een theologischen cursus doorloopen had) en eindelijk baccalaureus formatus (een volkomen baccalaureus). Later werd het baccalaureaat aan alle beroemde universiteiten ingevoerd, namelijk in de wijsgeerige en godgeleerde faculteit. Het heeft te Parijs stand gehouden tot aan de revolutie van 1789, en in Engeland en aan vele Duitsche hoogescholen vindt men het nog heden ten dage.
