Anna is een vrouwennaam van Hebreeuwschen oorsprong.
De voornaamste personen, die hem droegen, waren:
Anna, de zuster van Dido, welke laatste, uit vrees voor haren broeder Pygmalion, met haar van Tyrus naar Carthago vlugtte. Anna begaf zich na den dood harer zuster naar koning Battus op Maltha, en vervolgens naar Italië, waar zij Aeneas wedervond. Lavinia, de gemalin van dezen, door ijverzucht gekweld, zocht de schoone vlugteling te dooden, maar deze, door de schim van Dido gewaarschuwd, stortte zich in de rivier Numicus. Vervolgens werd zij als de waternymf van dezen stroom onder den naam van Anna Perenna gehuldigd.
Anna (de Heilige) was volgens de kerkelijke overlevering de moeder van Maria, de grootmoeder van Jezus, de echtgenoot van Joachim, en de dochter van Isaschar of van den priester Matthaeus te Bethlehem. Eerst in de 4de eeuw vindt men haren naam vermeld, maar 4 eeuwen later werd zij algemeen vereerd. Men zegt, dat haar lijk in 710 uit Palaestina naar Constantinopel is gebragt, en vele kerken beroemen er zich op, reliquieën van haar te bezitten. Haar gedachtenisfeest is in de Westersche kerk de 20ste Julij, en in de Oostersche de 9de December.
Anna Comnena, de dochter van Alexius I. Zij werd geboren in 1083, genoot eene uitstekende opvoeding en speelde bij de hofkabalen eene belangrijke rol. Zij was gehuwd met Nicephorus Bryennius en poogde hem — doch te vergeefs — op te hitsen, om met haren broeder naar het bezit van den troon te dingen. Na zijn dood begaf zij zich in een klooster, waar zij zich met wetenschappelijke oefeningen bezig hield en in 1148 overleed. Onder den titel van Annae Comnenae Alexiados libri XIX heeft zij eene voortreffelijke levensgeschiedenis van haren vader nagelaten.
Anna Boleyn of Bullen, de tweede gemalin van koning Hendrik VIII van Engeland. Zij was de bekoorlijke dochter van den bakker Thomas Boleyn, die later tot graaf van Wiltshire verheven werd. In 1507 geboren en na haar 7de jaar opgevoed aan het Fransche Hof, keerde zij op 18-jarigen leeftijd in den vollen glans harer schoonheid naar Engeland terug en werd er opgenomen onder de hofdames van koningin Catharina van Arragon. De Koning, door de schoonheid der Hofdame verblind, zag zich tevens genoodzaakt, hulde te brengen aan hare ongemeene standvastigheid. Eindelijk bood hij haar den troon van Engeland aan en vond gehoor. Nu werd het huwelijk met Catharina vernietigd, en Anna Boleyn beklom den zetel dier Vorstin (1582). Zij maakte van haren invloed gebruik, om eene hervorming tot stand te brengen op kerkelijk gebied (zie Anglicaansche kerk). Schoon haar in 1532 eene dochter geboren werd, die later onder den naam van Elisabeth een geruimen tijd de kroon van Engeland droeg, toch was de toegenegenheid van haren wuften echtgenoot weldra uitgebluscht. Om zich van haar te ontslaan, beschuldigde hij haar van de gruwelijkste misdrijven. Haar huwelijk met den Koning werd ontbonden; een veil geregtshof verklaarde haar schuldig, en zij werd, hoe sterk zij ook hare onschuld betuigde, op den 19den Mei 1536 in den Tower onthoofd.
Anna van Cleef, de vierde gemalin van koning Hendrik VIII van Engeland. Zij was eene dochter van Johann III van Cleef. De Koning aanschouwde haar portret, door Holbein vervaardigd, en was hiermede zoo ingenomen, dat hij op raad van Thomas Cromwell hare hand vroeg. Met brandende nieuwsgierigheid reisde de Koning vermomd haar tot Rochester te gemoet en aanschouwde in plaats van een engel van bekoorlijkheid, volgens zijne eigene uitdrukking “eene groote, dikke Vlaamsche merrie”. Op aandrang van Cromwell huwde hij haar den 6den Januarij 1540, maar de onvoorzigtige gunsteling moest de ontevredenheid des Konings met zijn leven boeten: hij werd in hetzelfde jaar onthoofd. Laaghartige geestelijken ontzagen zich niet, het vonnis der echtscheiding uit te spreken. Anna ontving een jaargeld van 4000 pond sterling, waarmede zij buiten ’s lands ging. Zij overleed in 1557.
Anna Stuart, koningin van Groot-Brittanje en Ierland. Zij was eene dochter van Jacobus II van Engeland en van diens eerste gemalin Anna Byde. Zij aanschouwde het levenslicht te Twickenham in 1664 en werd, tegen den wil van haren vader, opgevoed in de leer der Protestantsche kerk, waarna zij in 1683 in het huwelijk trad met prins Georg, een jongeren zoon van Frederik III, koning van Denemarken. Toen haar zwager Willem van Oranje tot verovering van den Britschen troon in 1688 te Torbay aan land stapte, koos zij zijne zijde, zoodat haar vader ontsteld uitriep: “God zij mij genadig, mijne eigene kinderen hebben mij verraden.” Na het overlijden van koning Willem (1702) erfde zij den troon, terwijl haar gemaal den titel van prins behield en tot grootadmiraal en generalissimus benoemd werd.
De hertog van Marlborough vervulde bij haar de eerste rol in het kabinet, en diens schoone gemalin was in alle staatsgeheimen ingewijd. Anna nam deel aan de triple alliantie tegen Frankrijk, maar tegen haar zin werd vastgesteld, dat bij haren dood de troon van Engeland vervallen zou aan de Protestantsche zijde van het huis der Stuarts, derhalve aan prinses Sophie, de weduwe van den keurvorst van Hannover en de kleindochter van Jacobus I. Jacobus lII werd hierdoor van de regering uitgesloten en zocht zich te vergeefs regt te verschaffen door eene landing in Schotland (1708). Na den val van Marlborough, den schitterenden staatsman, werd de oorlog tegen Frankrijk enkel in schijn voortgezet en met den vrede te Utrecht (1713) besloten. Anna moest goedvinden, dat ingeval van landing 5000 pond sterling op het hoofd van haren stiefbroeder Jacobus III werd gesteld. Zij had daarenboven vele stribbelingen met het parlement, en stierf den 12den Augustus 1714. Zij had het leven geschonken aan 19 kinderen, en zij overleefde alle.
Anna van Beaujeu, regentes van Frankrijk en oudste dochter van Lodewijk XI. Zij werd geboren in 1462 en huwde in 1474 met Peter II, heer van Beaujeu. Volgens den uitersten wil van haren vader werd zij gedurende de minderjarigheid van Karel VIII aangesteld tot regentes. Hertog Lodewijk van Orléans betwistte haar die waardigheid en verbond zich met den hertog Frans van Bretagne om haar te bestrijden, maar zijne aanspraak op het bewind werd in 1484 nietig verklaard op den rijksdag te Tours. Toen Orléans evenwel volhield en in 1486 hulp zocht bij Maximiliaan, aartshertog van Oostenrijk, verbond Anna zich met de oproerige steden in Vlaanderen, onderwierp de partij van Orléans in Frankrijk aan haar gezag, en behaalde eene beslissende overwinning op de verbondene vorsten. In 1491 gaf zij het bewind over aan haren broeder Karel, en zij overleed in 1522.
Anna van Bretagne, gemalin van Karel VIII en na den dood van dezen die van Lodewijk XII van Frankrijk. Zij was eene dochter van Frans II, den laatsten hertog van Bretagne en aanschouwde het levenslicht te Nantes in 1476. Na den dood van haren vader en van eene jongere zuster werd zij erfgename van het Hertogdom, en in 1491 huwde zij bij volmagt met Maximiliaan I, keizer van Duitschland. Maar terwijl de Keizer oorlog voerde in Hongarije, spaarde Karel VIII geene moeite, om zelf de hand van Anna te verwerven. Dit gelukte; zij huwde den 6den December 1491 te Longevais met Karel VIII, die zijne bruid, eene dochter van Maximiliaan, welke aan het Fransche hof werd opgevoed, naar huis zond, en hare bruidschat (Artois, Charolais enz.) behield, hoewel hij dien later voorwaardelijk teruggaf. Na den dood van Anna bleef Bretagne met Frankrijk vereenigd.
Anna Maria Mauritia, gemalin van koning Lodewijk XIII van Frankrijk, met wien zij in 1615 huwde. Zij was de oudste dochter van Philippus III van Spanje en in 1601 geboren. Deze schoone en schrandere vrouw zag zich vooral tegengewerkt door Maria de Medici, terwijl Richelieu haar zocht te verwijderen van haren echtgenoot, die haar zelfs te laste legde, dat zij hem van den troon wilde berooven en den hertog van Orléans huwen. Zij was de moeder van Lodewijk XIV. Gedurende de minderjarigheid van dezen en na den dood van haren echtgenoot had zij als regentes in Frankrijk een onbeperkt gezag, doch de sluwe Mazarin hield de teugels in haren naam. Deze werd eindelijk op aandringen van den adel uit Frankrijk verbannen. Toen Lodewijk XIV na zijne meerderjarigverklaring het bestuur nog eenigen tijd aan zijne moeder overliet, riep deze dien minister terug. Bloedige botsingen waren daarvan het gevolg, zoodat hij nogmaals weggezonden werd. Wederom kwam hij in Frankrijk in 1663 en bleef er aan het hoofd der zaken tot aan zijn dood (1660). Tevens legde Anna haar regentschap neder en overleed in 1666.
Anna Iwanowna, keizerin van Rusland en tweede dochter van Czaar Iwan Alexejewitsj, een broeder van Peter de Groote. Zij werd geboren den 28sten Januarij 1694 en was bij den dood van haren vader 2 jaar oud. Zij bleef onder de leiding van hare moeder tot 1710 en trad toen in het huwelijk met Friedrich Wilhelm, hertog van Koerland. De hertog overleed reeds op zijne terugreis naar Koerland, en de jonge weduwe toefde vele jaren te Mitau. Bij den dood van Peter II (1730) was de mannelijke lijn van het huis Romanow uitgestorven, en Anna werd door den Geheimen raad en door den Senaat tot erfgename verklaard van den troon, ofschoon er eene dochter van Peter II, Elisabeth genaamd, in leven was. Vorst Dolgoroeki werd naar Mitau gezonden, om in het belang der heerschende partij haar den troon onder beperkende voorwaarden aan te bieden. Maar de voorstander van eene andere partij, graaf Jagoeshinsky, was hem voor.
Hij maakte haar bekend, dat zij tot keizerin van Rusland gekozen was en raadde haar aan, de gestelde voorwaarden aan te nemen, daar het niet moeijelijk zou vallen, die te vernietigen, zoodra zij haren zetel beklommen had. Anna onderteekende de voorwaarden en begaf zich naar Moskou. Hier werd door den rijkskanselier Ostermann, die zich verbonden had met Biron, welke bij de wulpsche Anna niet weinig vermogt, de val voorbereid van den Geheimen raad. Ook de oude adel was er tegen ingenomen en zond zijne afgevaardigden naar de Keizerin met het verzoek, om naar de wijze harer voorvaderen eene onbeperkte heerschappij te voeren. “Is dan de beperkte regeringsvorm niet de wensch des volks?” vroeg Anna, en toen de afgevaardigden het tegendeel verzekerden, zeide zij tot vorst Dolgoroeki : “Dan hebt gij mij misleid!” en zij verscheurde het papier, dat zij te Mitau onderteekend had. De Geheime raad werd nu opgeheven en eene kabinetsregering ingesteld. Drie ministers werden met het regeringsbeleid belast. De Dolgoroeki's en andere voormalige leden van den Raad moesten naar Siberië verhuizen, en Anna, als onbeperkte heerscheres gekroond, vestigde zich te Petersburg. Toch voerde zij slechts in naam heerschappij, want Biron en Ostermann hadden het onbegrensde gezag in handen. Zij overleed den 28sten October 1740.
Anna Karlowna, eigenlijk Catharina Christina, regentes van Rusland, eene dochter van hertog Karel Leopold van Mecklenburg en van Catharina Iwanowna. Zij was eene nicht der voorgaande en werd geboren op den 18den December 1718. Bij haren overgang tot de Grieksche kerk (1732) ontving zij den naam van Anna en huwde in 1739 met prins Anton Ullrich van Brunswijk-Wolfenbuttel. Haar zoon was prins Iwan, die door keizerin Anna kort vóór haren dood (1740) tot haren opvolger onder voogdijschap van Biron benoemd werd. Biron werd echter onder voorwendsel van een zamenspanning naar Siberië gezonden en Anna tot regentes verheven. De veldmaarschalk Münnich regeerde als eerste minister, maar uit naijver op graaf Linar, den al te vertrouwelijken vriend der regentes, nam hij zijn ontslag, en Anna kwam tot het besluit, om zich tot keizerin te laten uitroepen. Toen ontstond vooral onder den oud-Russischen adel eene zamenzwering, die ten doel had, om Elisabeth, de dochter van Peter de Groote, op den troon te plaatsen. In den nacht van den 5den December 1741 drongen plotselijk 30 grenadiers in de slaapkamer der niets kwaads vermoedende regentes, haalden haar met haren gemaal uit het bed en sleurden haar naar het paleis van Elisabeth, die reeds den volgenden dag als keizerin werd erkend. Anna werd met haren echtgenoot en met hare dochter eerst naar Riga gebragt en vervolgens te Kolmoghori aan de Dwina in een ellendig gebouw gevangen gehouden, waar zij nog aan drie kinderen het leven schonk en in het jaar 1746 overleed. Haar ongelukkige zoon Iwan werd te Schlüsselburg in een donker gewelf opgesloten en in 1764 — dus na een lang lijden — vermoord.
Anna, de gemalin van August, keurvorst van Saksen en eene dochter van Christiaan III koning van Denemarken. Zij word geboren in 1531. Het Saksische volk noemde haar met innige toegenegenheid “Moeder Anna,'' en men zegt, dat zij de voortbrengselen van hare boerderij zelve ter markt bragt. Even als haar echtgenoot, hield zij zich gaarne bezig met de natuurkunde; zelve schreef zij een “Erzneibüchlein,” bragt onderscheidene geneesmiddelen in gebruik en stichtte de hofapotheek te Dresden. Zij was zeer spaarzaam, maar jegens armen en zieken uiterst mild. Gedurende haar 37-jarig huwelijk zag zij zich omringd door 15 kinderen, van welke slechts 1 zoon en 3 dochters de ouders overleefden. Zij overleed den 1sten October 1585.
Anna Maria, de tweede gemalin van Philippus IV, koning van Spanje, met wien zij in 1649 gehuwd was. Zij was eene dochter van keizer Ferdinand III en in 1635 geboren. Na den dood van haren echtgenoot en gedurende de minderjarigheid van haren zoon Karel II werd zij met de voogdijschap bekleed. Zij gaf zich geheel en al over aan de leiding van haren biechtvader, een Jezuïet, Neidhard genoemd, die met de waardigheid van grootinquisiteur was bekleed. De hagchelijke toestand, waarin Spanje zich in die dagen bevond, spoorde Lodewyk XIV aan om een inval te doen in de Nederlandsche gewesten, waarna de Regentes met Engeland, Holland en Zweden de Triple-alliantie sloot, doch in den vrede, die in 1668 tot stand kwam, evenwel Doornik, Oudenaerde, Rijssel, Kortrijk, Charleroi, Ath, Binche, Furnes, Bourges, Scarpes en Armentières verloor. In 1676 werd Karel II meerderjarig, ontsloeg zich van de voogdij zijner moeder, en aanvaardde met Don Juan de regering. Anna begaf zich naar Toledo, maar na den dood van Juan (1679) keerde zij naar het Hof terug, waar zij op nieuw heerschappij voerde over den zwakken Koning.
Anna van Egmond, de eenige dochter en erfgenaam van Maximiliaan, graaf van Buren en Leerdam. Zij was de eerste gemalin van Willem I, prins van Oranje. Zij werd met hem in den echt verbonden in het jaar 1551, en hare uitgestrekte goederen zijn daardoor op het huis van Oranje overgegaan. Zij overleed in 1558 op 25-jarigen ouderdom en liet een zoon na, Philips Willem genaamd, en eene dochter, die later gehuwd is met Philips graaf van Hohenlo.
Anna, aartshertogin van Oostenrijk, dochter van keizer Maximiliaan, verloofde van Karel, erfprins van Spanje, en later (1570) de vierde echtgenoot van haren oom Philips II, koning van Spanje. De Paus gaf dispensatie tot dit huwelijk, waarvan officieel kennis gegeven werd aan den voorzitter van het Hof van Holland met het berigt, dat de jeugdige Koningin door de Nederlanden en van hier over zee hare reis naar Spanje zou volbrengen. Bij hare komst te Nijmegen boden de Staten haar aanzienlijke geschenken aan ter waarde van 100.000 kroonen. Zij begaf zich voorts naar Antwerpen, Bergen op Zoom en Vlissingen, van waar zij met eene vloot van 90 zeilen naar Spanje stevende. Haar huwelijk, te Segovia voltrokken, was verre van gelukkig. Zij overleed in 1573. Schiller en Alfiéri hebben in hare lotgevallen stof gevonden voor prachtige treurspelen.
Anna van Saksen, eene dochter van Maurits, hertog van Saksen, en van Agnes, landgravin van Hessen. Deze Anna, geboren in 1544, trad in 1561 in het huwelijk met Willem I, prins van Oranje. Onze geschiedschrijver Hooft gaf van haar de volgende, niet zeer bekoorlijke schets. “Een wijf pootig, uitermaten ongeregeld van leven, die haren man smadelijk en met vele wederwaardigheden bejegende.” Schoon zij haren echtgenoot 2 zonen, Maurits die reeds vroeg overleed, en nog een Maurits, den krijgshaftigen opvolger zijns doorluchten vaders, benevens twee dochters, Anna en Amelia schonk, werd zij in 1575 teruggezonden aan keurvorst Augustus, bij wien zij was opgevoed, waarna de Prins zich in den echt verbond met Charlotte van Bourbon. Anna van Saksen overleed te Dresden den 18den December 1577.
Anna van Brunswijk-Lunenburg, eene dochter van George II, koning van Groot-Brittanje en Ierland en van Carolina, keurvorstin van Hannover, werd geboren den 2den November 1709. Zij huwde den 25sten Maart 1734 met Willem Karel Hendrik Friso, den eenigen telg van het huis van Oranje, later onder den naam van Willem IV stadhouder der Vereenigde Nederlanden. Nadat eenige dochters waren voorafgegaan, zag zij haren echt gekroond met een zoon, die den 8sten Maart 1748 geboren werd en later als Willem V de laatste onzer stadhouders was. Toen haar echtgenoot in 1751 overleden was, trad Anna op als gouvernante der Nederlanden en voogdes van den minderjarigen Prins erfstadhouder, en zij werd door de Staten des lands als zoodanig erkend. Zij voerde het bewind met wijs beleid, doch overleed aan waterzucht op den 12den Januarij 1759.
