Anastatica(a. hiërochuntica L.) of de roos van Jericho draagt ten onregte dezen naam. Deze plant groeit niet bij Jericho en zij is geene roos, al wordt zij ook van ouds zoo genoemd.
De plant is éénjarig en naar gelang harer standplaats verschillend van grootte. In fig. 1 zien wij eene van Dsjedda op 3/4de der natuurlijke grootte. Andere exemplaren zijn 10-maal zoo groot. De stengel is nog al dik en verdeelt zich in vele takken. De spiraalsgewijs geplaatste bladeren zijn langwerpig rond; de onderste hebben een gaven rand en de bovenste dragen scherpe tanden. De bloemtrossen bevinden zich aan het einde van de takken, en één daarvan vormt het uiteinde der as. Het aantal bloemen (a zesmaal vergroot) is doorgaans gering. De kelkbladen zijn, even als de stengel en de bladeren, met een grijsachtig waas overdekt, dat zich door het vergrootglas als eene verzameling van kleine haartjes vertoont. De bloembladen zijn rond en eindigen, even als die van alle kruisbloemigen — waartoe ook deze plant behoort —, met een nagel. Vier lange meeldraden en twee korte verheffen zich om den ronden vruchtknop, die een korten stamper draagt (b zesmaal vergroot). De vrucht — een haauwtje— draagt twee vleugels, die op de blindlappen van een paard gelijken (c viermaal vergroot). Gewoonlijk vindt men aan elke zijde 2 zaden boven elkander (d doorsnede van het haauwtje viermaal vergroot), die door een vlies gescheiden zijn (e het haauwtje, zonder zaad, viermaal vergroot).
Deze plant groeit in Egypte, Arabië en Syrië. Na het rijpen der vruchten en het afvallen der bladeren schrompelt zij zamen en krimpt zij tot eene nestvormige massa inéén. Dan wordt zij aangegrepen door den stormwind der woestijn, die hare spiraalsgewijs gedraaide wortelen langzamerhand uit den bodem rukt en haar bij honderdtallen voortstuwt. Deze nu zijn de zoogenaamde “rozen van Jericho.” Bij dauw en regen, die gretig door haar wordt opgezogen, zetten zij zich uit en erlangen eene nieuwe gedaante. De tijd, waarin dit geschiedt, is zeer verschillend. Heeft eene roos vele jaren onaangeroerd op eene drooge plek gelegen, dan heeft zij een etmaal noodig om zich te ontplooijen, ’t geen acht dagen later in een half uur gebeuren kan.
Die eigenschap werd in de middeleeuwen als iets verwonderlijks aangemerkt. De kruisridder en de pelgrim bragten zulke rozen mede. Men verhaalde daarenboven, dat zij zich in den kerstnacht ontplooiden als een zinnebeeld der opstanding. Zulk eene roos droeg ook den naam van Maria-roos (rosa sanctae Mariae), en wij geven van haar eene afbeelding, zoo als zij zich in den zaamgeschrompelden toestand vertoont, op 3/4de der natuurlijke grootte.
Datzelfde verschijnsel, dat zamenkrimpen, wordt desgelijks opgemerkt bij andere planten, die men ook met den naam van rozen bestempelt, namelijk in Zuid-Afrika bij eene mesembryanthemum-soort, en in Mexico, in de omstreken van Oaxaca, bij de fraaije selaginella lepidophylla, die zoo zeldzaam is, dat de kruidkundige Gallotti haar in twee jaren tijds, die hij er doorbragt, slechts eenmaal aantrof. Deze plant rolt hare sierlijke takjes digt inéén en wordt in Mexico met aanzienlijke sommen betaald, zoodat zij zelden in Europa komt. Zij zet zich veel spoediger uit dan de anastatica. In fig. 3 aanschouwen wij zulk eene zaâmgerolde plant op 1/2de der natuurlijke grootte; wij zien in b een takje met en in a een zonder vruchten, in c een bladschubje en in d een blaadje, allen twee- of driemaal vergroot, In tuinen wordt onder haren naam de selaginella pilifera gekweekt, die veel lichtergroen van kleur is, naalden aan de bladpunten draagt en zich niet zoo goed oprolt.
