organometaalverbindingen met als belangrijkste bestanddelen kwik en één of meer methylgroepen. Van de methylkwikverbindingen is in milieutoxicologisch opzicht vooral het monomethylkwikion van belang, maar ook het dimethylkwik.
Monomethylkwik wordt m.n. in waterig milieu gevormd uit kwik en kwikionen door de activiteit van micro-organismen. Doordat monomethylkwik lipofiele eigenschappen heeft en het gebonden wordt aan celbestanddelen, treedt accumulatie op bij waterdieren. Door omzettingen kan het vluchtige dimethylkwik worden gevormd, dat kan ontsnappen naar de atmosfeer. Daar kan bij lage pH (→ zure regen) door demethylering opnieuw monomethylkwik of anorganisch kwik worden gevormd. In het milieu meet men plaatselijk hoge concentraties monomethylkwik, wat leidt tot hoge gehaltes in o.a. vissen en schaaldieren. De emissie van kwikverbindingen door de papier- en houtpulpindustrie en de chloor-alkali-industrie draagt bij aan deze lokale vervuiling. Ook het gebruik van een aantal monomethylkwikverbindingen, waaronder monomethylkwik-dicyaandiamide als zaaizaadontsmettingsmiddel heeft via stapeling in de voedselketens geleid tot sterfte van roofvogels en uilen.
Om deze reden zijn methylkwikverbindingen voor de meeste toepassingen in Nederland verboden.
