Gouden horizon encyclopedie

Dr. B.M. Parker (1959)

Gepubliceerd op 07-10-2024

BLOED

betekenis & definitie

Om in leven te kunnen blijven heeft het menselijk lichaam voedsel en zuurstof nodig. Maar het is niet voldoende als we dat voedsel in onze maag en die zuurstof in onze longen hebben.

Beide stoffen moeten vandaaruit naar alle delen van ons lichaam getransporteerd worden. Voor dat transport nu zorgt ons bloed; het wordt door ons hart via de slagaderen naar het puntje van de teen gepompt. Het bloed heeft trouwens nog andere taken - en die taken zijn zó belangrijk, dat ons hart geen ogenblik stil mag staan. Dit zou ons leven ernstig in gevaar brengen. Een druppel bloed lijkt erg veel op een druppel rode inkt - maar de samenstelling ervan is heel wat ingewikkelder. Het vloeibare gedeelte van ons bloed is niet rood.

Dat lijkt alleen maar zo, omdat het miljoenen rode lichaampjes bevat. Die ‘rode bloedlichaampjes’ zijn zó klein, dat ze alleen maar onder een sterke microscoop zichtbaar worden. Elk mens heeft biljoenen van die rode bloedlichaampjes. Hun voornaamste taak is zuurstof uit de longen op te nemen en die naar alle delen van het lichaam te vervoeren. In bepaalde delen van ons lichaam worden die rode bloedlichaampjes vernietigd (o.a. in de lever) maar we zorgen zelf voor nieuwe. Elke seconde van ons leven worden ze met miljoenen tegelijk gemaakt in het binnenste van sommige van onze botten.

Behalve rode heeft ons bloed ook verscheidene soorten witte bloedlichaampjes. Tesamen vormen ze een reusachtig leger, dat elk ogenblik paraat is om binnen in ons lichaam de strijd aan te binden met ziekteverwekkende bacteriën en virussen. Sommige soorten eten die bacteriën letterlijk op; andere herstellen die delen van ons lichaam, die door de aanvallende bacteriën beschadigd zijn. Witte bloedlichaampjes zijn niet zo talrijk als rode; voor elke duizend rode vinden we in het menselijk bloed slechts een of twee witte bloedlichaampjes.Het vloeibare gedeelte van ons bloed heet ‘bloedplasma’. Het bestaat voor het grootste gedeelte uit water, waarin allerlei belangrijke stoffen zijn opgelost. Enkele van deze stoffen helpen mee om een ingewikkeld proces te doen plaatsvinden: de stolling van het bloed zodra het aan de buitenlucht wordt blootgesteld; andere zorgen ervoor, dat stolling voorkomen wordt zolang het bloed nog in de aderen vloeit. Weer andere stoffen helpen de witte bloedlichaampjes bij het bestrijden van bacteriën.

Het bloedplasma zorgt ook voor het vervoer van voedingsstoffen naar alle delen van ons lichaam. Bovendien verzamelt het afvalstoffen en brengt die naar de longen, de nieren of de huid: plaatsen, waar ze gemakkelijk uit het lichaam verwijderd kunnen worden.

Het is niet .moeilijk om te begrijpen, dat een druppel bloed voortdurend van samenstelling verandert als hij door ons lichaam reist. Op de ene plaats verzamelt hij zuurstof, op een andere voedsel. Halfweg zijn reis laat hij zuurstof achter; iets verderop verzamelt hij wat afval; nog verder zet hij een klein legertje witte bloedlichaampjes af om de strijd aan te binden met een zwerm bacteriën, die door een wondje zijn binnengedrongen. Alsmaar veranderend blijft de druppel rondreizen; als een loopjongen met een dagtaak van 24 uur. De mens is niet het enige levende wezen, dat uitsluitend dank zij z’n bloed in leven blijft. Alle dieren met een beenderstelsel en sommige dieren zonder zo’n systeem dragen bloed in hun lichaam mee. Alleen heel eenvoudige diersoorten zijn in staat zonder dit kostelijke vocht in leven te blijven.

< >