Bijbels Lexicon

Karina van Dalen-Oskam & Marijke Mooijaart (2017)

Gepubliceerd op 11-05-2017

Passie

betekenis & definitie

Passie, het lijden en sterven van Jezus; het lijdensverhaal.

Als de vos de passie preekt, boer pas op je kippen, wees op uw hoede voor vrome praat van slecht bekend staande mensen; pas op voor schijnheiligheid.

Onder invloed van het Latijn en Oudfrans is passie in het Middelnederlands in gebruik gekomen voor Jezus’ lijden en sterven. Het woord komt niet in de bijbeltekst zelf voor. Het is vooral bekend in samenstellingen als passieverhaal, passiemuziek e.d. De passie preken in het spreekwoord betekent ‘preken over Jezus’ lijden en sterven’.

Gebruiksvoorbeeld: Het grote, horizontale doek geeft een scene weer van Christus’ Passie op het moment dat hij wordt verraden door zijn discipel Judas. (Meppeler Courant, nov. 1993)

Gebruiksvoorbeeld: Zijn gestroomlijnde uitvoering van Bachs passieverhaal was meer elegant dan expressief, meer lucide dan aangrijpend. (NRC, apr. 1994)

Gebruiksvoorbeeld: De risées zijn zij die morele verklaringen afleggen in een tijd, dat de overheidsborden langs de snelweg (Zzzzz, slaapt U al?) een onverdroten cynisme uitstralen. ‘Als de vos de passie preekt, boer pas op je kippen’, luidt terecht de volkswijsheid. (Meppeler Courant, juli 1993)

Gebruiksvoorbeeld: Zelfs meer meerderheidsbesluitvorming in de Raad is nu bespreekbaar. Nederland hoede zich als de Franse vos de passie preekt! (NRC, maart 1995)

Passiebloem, tropische plant met felgekleurde bloemen, Passiflora L.

Passiebloem, tropisch plantengeslacht Passiflora L., waarvan de blauwe soort Passiflora coerulea al in de 16de eeuw in Europa bekend was. De naamgeving van deze bloem berustte op de bijzonder vorm van de bloemkroon, waarin men lijdensattributen van Jezus meende te zien, zoals de doornenkroon (de krans van honingklieren) en de drie nagels (de driedelige stempel). De Nederlandse naam is een vertaling van het Latijnse flos passionis.

Gebruiksvoorbeeld: Naar je geheime minnares ten slotte stuur je Brandende Liefde of passiebloemen. (Playboy, 1993, nr. 2)