Zuidnederlands Woordenboek

Walter De Clerck (1981)

Gepubliceerd op 03-02-2023

regel

betekenis & definitie

1. Meetlat, houten of metalen liniaal, inz. dienend om daarlangs lijnen te trekken.

Zekeren keer dat Soo het niet wilde afgeven voor den meester ... kreeg hij wel tien minuten met een dunnen nijdigen regel op rug en kop, WALSCHAP, Volk 75 (1941).

2. Spleet (bijv. onder een deur); ook: vensterbank.
- Zie ook de sam. benedenregel.
3. Als gall., in enkele verb.: in regel zijn (met iem., iets), in orde zijn, soms bep.: aan alle formaliteiten of voorwaarden voldaan hebben, (een bijdrage e.d.) betaald hebben (naar fr. être en régie);

- zich in regel stellen, zetten (met iem., iets), (iets) in orde brengen, zijn zaken regelen, al zijn verplichtingen nakomen, (aan iets) voldoen, (iets) vervullen, nakomen, in acht nemen enz. (naar fr. se mettre en régie).

In Barcelona waren ze getrouwd, op het stadhuis en in de kerk. Daar staat het. In ’t Spaans natuurlijk, maar het is allemaal goed in regel, OP DE BEECK 1947, 201.

Tijdens diezelfde periode ... kregen de «ondergedokenen» een kans om zich in regel te stellen. Toen schreven burgemeesters hem, namens gans hun bevolking, dankbrieven, BROUNS 1951, 39.

Alhoewel de vrouwelijke helpster slechts moet aansluiten vanaf het ogenblik dat zij een loon ontvangt, is het geraadzaam ook haar vanaf 20 jaar in regel te stellen met de sociale verzekering, Vrouw en Wereld juni 1976, p. 34.

Het (actiecomité) eist niet alleen dat de vergunning geweigerd wordt maar ook dat het betrokken bedrijf zich in regel zou stellen met de uitbatingsnormen, de veiligheidsvoorschriften en de capaciteit van de lopende vergunning, Shopping (ed. Gent) 19/8/1976.

De premie wordt betaald aan de gesyndikeerden op voorlegging van het attest afgeleverd door hun werkgever en op voorlegging van hun lidboekje in regel met de bijdragen, Volksmacht 29/10/1976, p. 17. Statuut van de niet-betaalde sportbeoefenaar. Reeds dertien Vlaamse bonden in regel, Gazet v. Antw. 4/7/1978.

- In de verb. in regel als nabepaling bij een znw.: een proces in regel, een formeel proces; veelal echter weer te geven met: echt, geregeld, heus, werkelijk enz.: een gevecht in regel, een echt, heus gevecht. Verontwaardigd spreekt Bulckens over het bal en de bezoeken van Luc ten huize van Verdonck... Flirtjes? Een vrijage in regel! En de oude laat begaan! WACHTERS 1946, 108.

Hij moest die duiven onmiddellijk bij zijn bond melden, maar hij dacht: het is zulk slecht weer, ik zal ze eerst een paar dagen verzorgen, en dan uitzien naar de eigenaar. Maar een jaloerse konkurrent kloeg hem aan. Het werd een proces in regel. Hij moest naar de rechtbank komen, Vrouw en Wereld juni 1976, p. 23.

Bij het instappen in de politiewagen gaf hij inspekteur U. met de vuist een slag in het gelaat. Hierop volgde een gevecht in regel tussen de twee agenten en hun aanvaller, Gentenaar 16/8/1977.

Op die manier hadden de gerechtelijke instanties lucht gekregen van de «opruiming» en was een onderzoek in regel gestart, Gazet v. Antw. 15/9/1978.

4. Maandstonden, menstruatie; haar regels hebben, ongesteld zijn (naar fr. avoir ses régies).

Deze pil wordt normaal drie weken ingenomen ... . Daarna volgt een periode van één week zonder pil.

In deze onderbrekingsperiode komen de kunstmatige regels. Deze zijn meestal minder overvloedig dan de normale regels, en ze geven doorgaans minder ongemakken, Vrouw en Wereld febr. 1974, p. 24.

Tijdens de groeiperiode moeten de moeders hun dochtertjes duidelijk voorlichten over het belang van de regels, en ook over de taak die de vrouw in de voortplanting heeft, Vrouw en Wereld sept. 1974, p. 32.

Bronstig viel ik op haar aan, toen zei ze beschaamd dat ze haar regels had, ik vloekte van teleurstelling, GEERAERTS 1977, 35.

Sam.: benedenregel (En o God, er scheen licht onder de benedenregel door! Er zat een lichtstreep aan, die als een zwaardslag door mij is gegaan, DAISNE 1948, 127).