Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 18-10-2023

ZEKERHEID

betekenis & definitie

is een vaste, in de evidentie van de zakelijke toedracht rustende verstandelijke bevestiging. Psychologisch gezien is zekerheid een in de bevestiging zich voltooiend oordeel en wel een vaste, d.i. met uitsluiting van iedere twijfel als beslissend opgevatte bevestiging (tegenover mening). Drukt het oordeel een onmiddellijk inzichtelijke zakelijke toedracht uit, dan spreken wij van onmiddellijke zekerheid; berust het op een door bewijs tot stand gekomen inzicht, dan spreken wij van middellijke (indirecte) zekerheid.

Men onderscheidt theoretische en practische zekerheid, waarbij de eerste de zekerheid van een zijnsoordeel, de tweede die van een behoren aangeeft. Vaak betekent theoretische zekerheid hetzelfde als theoretisch volmaakte zekerheid, terwijl dan practische zekerheid betekent een oordeel met een voor het leven voldoende graad van waarschijnlijkheid. Men onderscheidt verder nog absolute (metaphysische) zekerheid en voorwaardelijke, hypothetische (physische en morele) zekerheid, natuurlijke (spontane) en wetenschappelijke (reflexieve) zekerheid.