Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

William CONGREVE

betekenis & definitie

(1) Engels toneelschrijver (Bawsey, bij Leeds, 10 Febr. 1670-Londen 19 Jan. 1729), ontving zijn opleiding eerst te Kilkenny en later te Dublin. Zijn eerste toneelstuk: The Old Bachelor, dat in 1693 werd opgevoerd, verschafte hem de gunst van lord Halifax, die hem voordelige betrekkingen bezorgde. The Double dealer (1694) vond bijval, zijn blijspel Love for love (1695) nog veel meer.

In 1697 leverde hij het treurspel The Mourning Bride, doch toen zijn blijspel The Way of the World(1700), dat nu als zijn beste werk beschouwd wordt, met onverschilligheid ontvangen werd, zei hij uit ergernis het toneelschrijven vaarwel. Als fijn (ofschoon soms „gewaagd”) blijspelschrijver van de zgn. „Comedy of manners” doet hij denken aan Molière.Bibl.: The complete works of W. C. Ed. by M. Summers, 4 dln (London 1923): Comedies.

Ed. by B. Dobrée (Oxford 1925); The comedies of W. C. Ed. by J.

W. Krutch (N.Y. 1927).

Lit.: E. Gosse, Congreve (1888; 1924); D. C. Taylor, W.

C. 0931); J. C. Hodges, W. C. the man; a biography from new sources (O.U.P. 1943).

(2) Sir, Engels generaal der artillerie, bekend door de naar hem genoemde vuurpijlen (Woolwich 20 Mei 1772 - Toulouse 16 Mei 1828), verwierf door zijn verbeteringen aan sluizen en kanalen grote lof en volgde zijn vader op als inspecteur van de koninklijke laboratoria. Zijn belangrijkste uitvinding is die van de brandraketten, die het eerst voor Boulogne (1806) en vervolgens bij het bombardement van Kopenhagen (1807) zijn gebruikt, alsmede bij de aanval op de Franse vloot bij Aix en bij het beschieten van Vlissingen (1809). Hij maakte zich met zijn „Rocket Company” verdienstelijk in de slag bij Leipzig. Een andere uitvinding van Congreve is die, om met onderscheiden kleuren tegelijk te drukken.

Voorts verbeterde hij het geweer, bracht veranderingen aan de stoommachine aan, vond een gasmeter uit en een harpoen voor de walvisvangst. Hij was in 1813 en I820-’28 lid van het Parlement, stond in hoge gunst bij de prins, later koning George IV en bereikte de rang van luit.-kol. in het leger. Zijn opleiding genoot hij in Cambridge.

Bibl.: Treatise on .. . the Congreve-rocket-system (1827).

Lit.: J. R. J. Jocelyn, in: Joum. of the Roy.

Artillerv, XXXI (1905).

< >