naam van een Baltisch-Duitse adellijke familie, waaruit enige belangrijke militairen en diplomaten in Russische dienst zijn voortgekomen, o.a.:
Alexander Christoforowitsj,
graaf von Benckendorff, Russisch generaal en staatsman (Reval 1783-aan boord van de „Hercules” 23 Sept. 1844), trad in 1799 in militaire dienst, nam deel aan de veldtochten van 1809 (tegen de Turken) en van 1812-1813, werd in 1819 chef van de keizerlijke garde-staf en rapporteerde als zodanig reeds in 1821 uitvoerig aan tsaar Alexander I over de in Rusland bestaande geheime bonden, die tot het Dekabristen-oproer van 1825 leidden. Van den nieuwen tsaar Nicolaas I genoot hij het persoonlijk vertrouwen. Hij was diens voornaamste raadsman in zaken van politie en nam deel aan het strafrechtelijke onderzoek na het oproer. Hij organiseerde de zgn. Derde Afdeling van de Keizerlijke Kanselarij, waar de politieke politie geconcentreerd was, en werd behalve hoofd van deze afdeling tevens commandant van de gendarmerie en van het keizerlijk hoofdkwartier. In 1829 werd hij na de veldtocht tegen Turkije generaal der cavalerie en in 1832 verheven tot erfelijk graaf. Hij was tegenstander van de Westerse beschaving en voorstander van het absolutisme, tot welks handhaving hij een politiesysteem met spionnage tot ver buiten Rusland organiseerde.
Alexander Constantinowitsj,
graaf von Benckendorff, Russisch diplomaat (1849 - Londen 11 Jan. 1917), trad in 1869 in de diplomatieke dienst, was van 1897-1903 gezant van Rusland te Kopenhagen en van 1903 tot zijn dood ambassadeur te Londen. Hier werkte hij in de richting van een Engels-Russische toenadering en zijn invloed droeg bij tot de totstandkoming van de Engels-Russische Entente van 1907. Zijn diplomatieke correspondentie, clandestien gecopieerd door een ambassaderaad Benno von Siebert, is door dezen in 1921 te Berlijn uitgegeven (nieuwe vermeerderde uitg. 1928).
PROF. DR TH. J. G. LOCHER
Lit.: Manger, De Triple-Entente (1934); Graf Al. von Benckendorff, Diplomat. Schriftwechsel, hrsg. von B. v. Siebert, 3 dln (Berlijn 1928).
