(eigenlijk Paul), Frans toneel-, roman- en novellenschrijver (Besançon 7 Sept. 1866 - Parijs 7 Dec. 1947) is een typisch vertegenwoordiger van de literaire, luchthartig sceptische en au fond toch weer pessimistische amusementskunst, die in het Parijs van vóór Wereldoorlog I sterk gevraagd werd. In 1890 bij de Revue Blanche begonnen, weldra uitgever van een eigen humoristisch blad, Le Chasseur de Chevelures, nadien jarenlang een der meest gewilde chroniqueurs der boulevardbladen (o.a. het Journal) had hij reeds met zijn eerste blijspel, Les pieds nickelés (1894, 2 bedrijven), groot succes, minder met zijn satire op het duel, Allez, Messieurs! (1899, in het Odéon), om opnieuw zijn publiek te veroveren met het geestige L’Anglais tel qu’on le parle (1899).
De beide toppunten van zijn komisch toneeltalent echter zijn Triplepatte (1905), waarvan de besluiteloze hoofdpersoon welhaast klassiek werd, en het geestige Le petit Café (1911), dat ook in Nederland lang het tableau hield.Tristan Bernard, 40 jaar lang een bemind boulevardier, blijft in zijn stukken en ook in zijn romans en verhalen, ondanks soms overfijne en daardoor afstotende beschrijvingen der realiteit, een subtiel, doch vooral een onuitputtelijk vindingrijk humorist. Zijn Théâtre Complet verscheen na 1908 (aig23) in 5 dln. Van zijn romans verdienen de eerste twee, Les Mémoires d’un jeune Homme rangé (i8gg) en Un Mari pacifique (1901) vermelding: zelden is de middelmatigheid en wilsslapte van een „jongere” generatie zo genadeloos geanalyseerd, als in deze werken.
Bibl.: toneel: Les pieds nickelés (1894); Allez, Messieurs! (1897); L’Anglais tel qu’on le parle (1899); La Mariée du Touring-Club (1900); L’Affaire Mathieu (1901); Daisy (1902); L’ardent Artilleur (1905); Triplepatte (1905); Le Poulailler (1908); Le Danseur inconnu (1909); Le petit Café (1911); Les petites Curieuses (1920); My Love (1922); Le Sauvage (1931). Romans enz.: Les Mémoires d’un jeune Homme rangé (1899); Un Mari pacifique (1901); Deux Amateurs de Femmes (igo8); Corinne et Corentin (1923); Féerie bourgeoise (1924) e.a.
Lit.: Léon Treich, L’Esprit de T. B. (Paris 1925).
