gem. in de prov. Luik, op heuvelachtige kalk- en schieferbodem, 169-332 m hoog, 3906 ha (ertsmijnen, steengroeven, landbouw, textielnijverheid), telt (1951) 5421 inw.
Belgoromeinse vondsten. Van het koninklijk verblijf van Lodewijk de Vrome (8ste-gde eeuw) zou de kerktoren een overblijfsel zijn. De Romaans-Gothische kerk, met merkwaardige binnenversiering, bevat oude grafzerken. Het kasteel van Franchimont (indrukwekkende ruïnes) was de zetel van een markiezaat, dat de ban van Theux met 22 gehuchten, de bans van Spa, Sart, Jalhay e.a. dorpen omvatte. Beroemd zijn de „600 Franchimontezen”, die in 1468 tot de laatste sneuvelden bij een aanval op het veel sterkere leger van Karel de Stoute, toen deze Luik bedreigde. In het kasteel van Juslenville (verbouwd 1881) verbleef Hortense de Beauharnais. Kastelen Hodbomont en Jevoumont. Oude huizen.LEO DE WACHTER
Lit.: P. de Limbourg, T. et sa pop. rurale (Bruxelles 1911); Bonivert, Petite monogr. hist. de T. (Verviers 1927); Meunier, Notes d’hist., épigraphie de Bolland et de T. (Wegnez 1933); Body, Notice descr. et hist. du château de Fr. (2de uitg., Spa z.j.); Lohest, Fr. (Liège z.j.) ; Detrooz, Hist. de marquisat de Fr. (Liège 1809, 2 dln).
