Iers opstandeling (Dublin 20 Juni 1763 - 19 Nov. 1798), streed hardnekkig voor de Ierse onafhankelijkheid, eerst gematigd voor de emancipatie der Katholieken, spoedig radicaler. Als leider der Jonge Republikeinen, die afscheiding van Engeland beoogden, zocht hij hulp bij het revolutionnaire Frankrijk.
Het complot werd ontdekt en Tone vluchtte naar Amerika (1795). In 1796 ging hij naar Parijs en nam dienst in het Franse leger. Frankrijk zou hulp verlenen bij een Ierse opstand. Een eerste expeditie onder generaal Hoche mislukte door schipbreuk. In 1798 werd een nieuw plan beraamd: kleine expedities zouden de intussen in Ierland uitgebroken opstand ondersteunen. Een eerste mislukte geheel, bij de tweede werd het legertje verslagen en Tone’s broeder werd gehangen; Tone zelf was bij de derde expeditie, die in Oct. 1798 door de Engelse vloot verslagen werd. Hij werd gearresteerd en tot de strop veroordeeld, doch pleegde zelfmoord.Lit.: Autobiogr. of Th. W. Tone (m. inl. d. R. Barry O’Brien, 2 dln 1893); R. R. Madden, Lives of the United Irishmen, 7 dln (1842); F. Mac Dermot, T. (1939).
