Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 06-08-2022

Suprematisme

betekenis & definitie

is een richting in de beeldende kunst, die is voortgekomen uit het Constructivisme. Beide stromingen ontstonden in het vroeg-Bolsjewistische Rusland en zoeken naar een abstracte objectiviteit, die zij trachten te bereiken door een uiterste vereenvoudiging der verhoudingen en spanningen, welke ontstaan tussen lijnen en vlakken van elementaire vormen in primaire kleuren.

De schepper er van, Kasimir Malewitsch (1913), gaf de volgende definitie: „Met Suprematisme bedoel ik de heerschappij van het zuivere gewaarwordingsgevoel in de schilderkunst — de ervaring van het niet-objectieve”. Het verschilt van het op de spits gedreven rationalistische Constructivisme doordat het zich niet uitsluitend op de realiteit baseert, maar ook een abstracte uitbeelding zoekt voor het innerlijk leven, waardoor de werken vaak een diepere symbolische betekenis hebben. Toch werd het ook door de moderne techniek (luchtvaart: ruimte, snelheid) beïnvloed, waardoor men het volgens Malewitsch ook Aeromatiek zou kunnen noemen. Volgens de Suprematisten ontstaat de techniek niet uit doelmatigheidsoverwegingen, doch wordt door het gevoel in het leven geroepen; zo ontstond de vliegmachine, doordat het abstracte snelheidsgevoel naar een concrete vormgeving zocht. Het axioma dat een kunstwerk zuivere gevoelsexpressie moet zijn, geldt zelfs voor de architectuur. Ook aan gevoelens van bovenzinnelijke aard tracht men op deze wijze vorm te geven. (Malewitsch’ „ervaring van een mystieke golf in het heelal”).

Lit.: K. Malewitsch, Gegenstandslose Welt, Bauhausbücher no ii (München 1927); J. Bendien, Richtingen i. d. Hedend. Schilderk. (R’dam 1935).

< >