Italiaans schrijver (Padua 12 Apr. 1500 - 1588), te Urbino en te Rome werkzaam, is, behalve als orator, moralist en taalkundige, vooral bekend om zijn gruweltreurspel Canace (1542, 1ste uitg. Venezia 1546, omwerking 1597), waaraan hij vrijwel zijn hele leven werkte en vijlde en dat tot verbitterde controverses geleid heeft met Giraldo Cinzio, wiens Orbecche één jaar vroeger ten tonele kwam, echter de Latijnse tragedie (Seneca) in stede van de Griekse (Sophocles) tot voorbeeld had.
Speroni had een grote, vaak funeste invloed op de letteren van zijn tijd; hij behoorde tot de criticasters, die met hun steil-Aristotelische aesthetiek Tasso’s Gerusalemme liberata afbraken en de grote zanger tot waanzin dreven. De Canace is om zijn inhoud onspeelbaar, bovendien slecht gerijmd en is dan ook in het vergeetboek geraakt. Sommige van Speroni’s morele dialogen verraden echter een man van echte zin voor een „vulgair” (niet meer op het Latijn maar op het Italiaans geschoeid) Humanisme.DR MR H. VAN DEN BERGH
Bibl.: Opere, uitg. in 5 dln, Venezia 1740, in dl 5 S. S.’s leven door M. Forcellini.
Lit.: A. Fano, S. S. (dl 1), La vita (Padova 1909); A. Zambetti, Della vita e delle opere di S. S. (Lecco 1912); Fr. Cammarosano, La vita e le opere di S.
S. (Empoli 1920); G. Toffanin, La fine dell’ Umanesimo (Torino 1930).