oud adellijk geslacht uit Zwaben, is genoemd naar de burcht Stauffenberg bij Heckenberg. Leden er van waren hofschenkers van de Hohenstaufen als Hertogen van Zwaben.
De geregelde stamreeks vangt aan met Hans Schenk von Stöffenberg, genoemd in 1382. De Stauffenbergs werden Freiherr in 1698, Beierse graven in 1874. Bekend zijn geworden:Berthold,
Graaf Schenk von Stauffenberg, Duits volkenrechtgeleerde (Stuttgart 15 Mrt 1905-Berlijn 10 Aug. 1944), studeerde te Jena, München en Berlijn, promoveerde te Tübingen in 1929, was verbonden aan het „Institut für ausländisches und öffentliches Recht und Völkerrecht” te Berlijn en 1931-1933 aan de griffie van het Permanent Hof van Internationale Justitie te ’s-Gravenhage. Hij deed verscheidene publicaties het licht zien. Tijdens Wereldoorlog II werkte hij voor zijn broeder Klaus (zie hieronder) in het geheim een herziening van het Duitse staatsbestel uit. Na de mislukte aanslag op Hitler (20 Juli 1944) werd hij door het Volksgericht ter dood veroordeeld en gehangen.
Bibi.: Die Rechtsstellung der russischen Handelsvertretungen, diss. (Berlin 1938); (met E. Schmitz en A. H. Feller) Handb. d. Entscheidungen des ständigen intern. Gerichtshofs I 1922-’30, II i93i-34 (Berlin i93i-’35); (met E. Schmitz e.a.) Die Entscheidungen d. deutschen Reichsgerichts in vdlkerrechtl. Fragen 1879-1929 (Berlin 1931).
Lit.: A. N. Makarow, B. S. v. S. in: Die Friedenswarte XLVII (Zürich 1947, met bi bl.).
Klaus (Philipp),
Graaf Schenk von Stauffenberg, Duits militair (Jettingen, Beiers Zwaben, 15 Nov. 1907 - Berlijn 20 Juli 1944), broeder van de vorige, was tijdens Wereldoorlog II kolonel en fungeerde geruime tijd als koerier tussen de leiding van het binnenlandse leger te Berlijn en het hoofdkwartier van de Führer te Rastenburg in Oost-Pruisen. Hij stond sedert lang in betrekking tot een groep anti-nat.-soc. generaals en politici, die door een aanslag op het leven van Hitler een einde aan het regime wilden maken.
Bij een stafbespreking in het hoofdkwartier op 20 Juli 1944 wist von Stauffenberg een bom onder Hitler’s tafel te plaatsen en zich daarna te verwijderen. Daar de bespreking niet als gewoonlijk in een betonnen kazemat, doch in een houten theehuisje werd gehouden, was de uitwerking van de ontploffing echter minder sterk dan verwacht was, zodat Hitler slechts onbeduidende verwondingen opliep. Von Stauffenberg was inmiddels per vliegtuig naar Berlijn teruggekeerd in de overtuiging, dat de Führer dood was. Van zijn chefs hoorde hij nu, dat de aanslag mislukt was. Weldra werd hij met andere saamgezworenen door het Wachtbataljon onder Remer gearresteerd en standrechtelijk neergeschoten.
Lit.: F. von Schlabrendorf, Offiziere gegen Hitler (1948); E. Budde en P. Lutsches, Der 20. Juli (Düsseldorf 1953).
Drama: K. Michel, Stauffenberg (Zürich 1947).
