gouverneur van de Kaapkolonie (Utrecht 21 Mei 1699 - Kaapstad 1771), kwam in 1716 als klerk naar de Kaap, werd in 1725 secretaris van de Politieke Raad, daarna lid van dit lichaam en van de Raad van Justitie, in 1732 koopman, in 1739 opperkoopman, secunde en voorzitter van de Raad van Justitie. Hij was getrouwd met een zuster van gouverneur Swellengrebel en volgde deze in 1751 op.
Hij behield deze post tot zijn dood. Zijn voortreffelijk en ordelievend bestuur is de uiting van het Verlicht Despotisme in Zuid-Afrika. In 1754 liet hij de Slavenwetten codificeren. Typisch voor hem zijn zijn Praalwetten van 1755, tijdens de grote economische bloei van de Kaap in de Zevenjarige Oorlog. De districtshoofdplaats Tulbagh met zijn Drosdij is genoemd naar deze populaire gouverneur, die als „Vader Tulbagh” bekend stond.Lit.: S. F. N. Gie, Gesk. v. S.-Afrika, Dl I (Stellenbosch 1928).
