is met (1950) 380575 inw. de derde stad van de Amerikaanse staat Californië, ligt aan de oostkust van de San Francisco Bay aan de Stille Oceaan en behoort tot het gebied van Groot San Francisco. De in 1936 voltooide, uit 6 bogen bestaande en 2896 m lange San Francisco Oakland Bridge verbindt de beide steden.
De O. delen van de stad zijn op de hellingen van de Berkeley Hills gebouwd, zodat de hoogte van Oakland varieert van zeeniveau tot 488 m; langs de kust sluiten zich in het N. de steden Emeryville, Piedmont en Berkeley aan, in het Z. Alameda, San Leandro en Hayward.Oakland is een belangrijk verkeerscentrum; drie transcontinentale spoorlijnen komen hier samen, er zijn twee luchthavens en de haven biedt faciliteiten ook voor de grootste schepen. De stad is een marinebasis.
In ca 1500 fabrieken zijn ca 55 000 arbeiders tewerkgesteld. De voornaamste industrieën zijn scheepswerven, autofabrieken, machinefabrieken, hout- en meelverwerkende bedrijven en vleesconservenfabrieken. De bedrijven zijn vnl. langs de baai gevestigd, de hogere delen van de stad zijn woonwijken, de hoogste villadorpen. Het subtropische klimaat maakt in de buitenwijken het kweken van citrusvruchten mogelijk. Lake Merritt is een in het centrum van Oakland gelegen, met de baai in verbinding staand zoutwatermeer van 63 ha.
In de stad bevinden zich het Mills College voor vrouwelijke studenten en het College of the Holy Names. De staatsuniversiteit van Californië ligt over de stadsgrens, in Berkeley. Van wetenschappelijke betekenis is het Oakland Public Museum met waardevolle historische, ethnologische en natuurhistorische collecties.
Hoewel Spanjaarden reeds in 1772 het gebied van Oakland betraden, ontstond de nederzetting pas in 1820 toen Don Peralta hier de Rancho San Antonio vestigde. Het landelijke leven eindigde in 1848, toen Californië bij de V.S. werd ingelijfd en in hetzelfde jaar in de bergen goud werd ontdekt. In 1850 opende men de eerste veerdienst met San Francisco en in 1858 kreeg Oakland stadsrechten. Toen in 1906 een aardbeving San Francisco teisterde, vestigden zich vele vluchtelingen in Oakland en groeide deze plaats zeer snel.
Lit.: W.P.A. (Guide Series), San Francisco and the Bay Area (New York 1939); G. Atherton, Golden Gate Country (New York 1945); J. Muench, San Francisco Bay Cities (foto’s) (New York 1947); W.P.A. (Guide Series), California, a Guide to the Golden State (New York 1949).
