Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 18-10-2023

O

betekenis & definitie

is het letterteken voor de middelste van de ronde achterklinkers; de o-klank wordt gevormd or middelhoge welving van de achtertong naar ‘t zachte verhemelte toe, terwijl daarbij tevens : lippen gerond worden. Men gebruikt dit letterken in het Nederlands zowel voor een lange oank in open lettergrepen (kopen, zo), als voor twee korte o-klanken, nl. die van dom en pot. Deze korte o-klanken worden door vele Nederlanders niet meer als verschillende klanken gevoeld en onderscheiden; in sommige dialecten (Noord-Holland, Groningen, Drente, Overijsel) worden ze nog wel van elkaar onderscheiden.

Ons letterteken is ontleend aan de Latijnse O, die via de Griekse o teruggaat op de Phoenicische o, die ain „oog” genoemd werd. De o is ontleend aan het Karolingische minuskelschrift (z Karolingische cultuur). Op Franse munten betekent O te Riom, op Oostenrijkse te Oravicza en op Amerikaanse te New Örleans geslagen.

De voornaamste typografische vormen van de letter zijn: Gothisch; romein; Bodoni; egyptienne; schreefloos (z schrift).

Afkortingen:

O.
= Oosten; oxygenium (zuurstof);

o. = order in het wissel verkeer; onzijdig (spraakkunst);

o.a. = onder anderen;

Ob. = (Lat.) obiit = overleden;

Obl. = obligatie;

O. Carm. = orde der Carmelieten;

O.C.R. = Ordinis Cisterciensium reformatorum B.V.M. (beatae virginis Mariae) de la Trappe = Trappisten;

Oct. = October;

O.E.S.A. = Ordo Eremitarum Sancti Augustini = Orde der Augustijnen;

O.F. = Odd Fellows;

O.F.M. = Ordinis Fratrum Minorum = orde der Minderbroeders;

o.g.v. = onder gebruikelijk voorbehoud;

o.i. = onzes inziens ;

O.K. en W. = Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen;

O.L. of o.l. = ooster lengte;

O.L.V. = Onze Lieve Vrouwe;

O.M. = Openbaar Ministerie;

o.m. = onder meer;

O.M.C. = Ordo Minorum Capucinorum = orde der Capucijnen;

ong. = ongeveer;

O.N.O. = oost-noord-oost;

onz. = onzijdig;

O.P. = Ordinis Praedicatorum = Dominicanen;

Op. = Opus (werk) in de muziek;

op. cit. = (Lat.) opere citato = in het aangehaalde werk;

O.S. = oude stijl of Juliaanse tijdrekening

O.S.B, = Ordinis Sancti Benedicti = Benedictijnen;

O. T. = Oude Testament;

O. V. = Oude Verbond;

O.W. = oorlogswinst;

O.Z.O. = oost-zuid-oost.

DR B. VAN DEN BERG.

< >