Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 18-10-2023

NEVELKAMER

betekenis & definitie

ook Wilson-kamer genoemd, is een instrument, dat in de kernphysica gebruikt wordt voor het zichtbaar maken van de banen van electrisch geladen deeltjes, bijv. alpha-stralen, bêta-stralen en mesonen.

Een cylindrische ruimte, aan de bovenzijde afgesloten door een glazen plaat, aan de onderzijde door een beweegbare zuiger, bevat een gas (bijv. lucht of argon), verzadigd met waterdamp. Wordt de zuiger plotseling naar beneden bewogen dan koelt het gas door de expansie af. De waterdamp zal daardoor willen condenseren, maar doet dit alleen wanneer condensatiekernen aanwezig zijn. Wanneer op het ogenblik van de expansie geladen deeltjes de kamer binnentreden, zullen deze het gas ioniseren. De gas-ionen, gevormd langs de baan van het deeltje, fungeren als condensatiekernen, waarop de neveldruppeltjes zich afzetten. De banen tekenen zich dus af als lijnen van fijne neveldruppeltjes, die met het oog kunnen worden waargenomen of gefotografeerd (Wilson-photo’s).

Plaatst men de nevelkamer in een magnetisch veld, dan worden de banen cirkelvormig gebogen. Uit de kromtestraal van de banen, de lengte en het aantal druppeltjes (ionen) per lengte-eenheid kan men gegevens afleiden omtrent de energie, de massa en de lading der deeltjes. Voorbeelden van nevelkamer photo’s van alpha-stralen en bêta-stralen zijn in fig. i en 2 weergegeven. Men kan in de nevelkamer ook kernreacties doen plaatshebben, waarbij zich de banen der bij de reactie optredende geladen deeltjes aftekenen (z kernphysica).

< >