(of Axia, in de Oudheid Naxos geheten), eiland van de Griekse Cycladengroep in de Aegeische Zee, groot 445 km2, telt ca 15 000 inw. De bodem is bergachtig en vruchtbaar.
De belangrijkste producten zijn wijn, katoen, vruchten, voorts marmer en amaril.GESCHIEDENIS
In de Oudheid heette Naxos ook wel Strongyle (Rond) of Dia (Goddelijk). Het was gewijd aan Dionysos. Waarschijnlijk woonden er eerst Thraciërs, daarna werd het door Ioniërs gekoloniseerd. Met hulp van de Atheense tyran Pisistratus werd Lygdamis tyran van Naxos. In 499 viel Aristagoras van Milete het eiland aan, een der oorzaken van de Ionische opstand. In de eerste Perzische Oorlog verwoestten Datis en Artaphernes het (490 v. Chr.).
Het trad, na de slag bij Salamis, toe tot de Attische Zeehond, maar was een van de eerste der verbondenen, die afvielen. Dientengevolge werd het door de Atheners onderworpen en als veroverd land behandeld. In de Middeleeuwen verkreeg het de naam Naxia en na de stichting van het Latijnse keizerrijk te Constantinopel moest het met de overige Cycladen zich onderwerpen aan de Venetiaan Marco Sanudo (1207), waarna de Latijnse keizer Hendrik in 1210 deze verhief tot erfelijk hertog van de Archipel, terwijl Naxos tot hertogelijke zetel werd bestemd. Van 1383-1566 heerste er het geslacht der Crispi; in 1566 verviel het eiland aan Turkije. Sultan Selim II bekleedde de Portugese Israëliet Joessoef Nassy met de waardigheid van hertog van Naxos (1566-1579). Na diens dood werd het bij het Turkse rijk ingelijfd en later aan het bevrijde Griekenland toegevoegd.
