vooraanstaand Russisch communist (Werchownaja Troitsa, gouv. Twerj, tegenwoordig gebied Kalinin, 19 Nov. 1875 - Moskou 3 Juni 1946), oorspronkelijk metaalarbeider, werd in 1897 met Lenin lid van de Bond tot bevrijding der arbeidersklasse, later van de R.S.D.A.P.
Na het conflict in 1903 behoorde hij tot de bolsjewiki. Als arbeider en propagandist werkte hij in Tiflis, Reval en Petersburg. Wegens revolutionnaire agitatie zat hij verschillende keren gevangen. In 1905 werd hij lid van het Petersburgse comité der partij; hij nam deel aan het congres van Stockholm, werd op de Praagse conferentie van 1912 tot candidaat-lid van het Centraal Comité gekozen, waar hij in 1919 lid van werd. Datzelfde jaar werd hij, mede omdat in zijn afkomst het boeren- en het arbeiderselement verenigd waren, gekozen tot voorzitter van het Alrussisch Centraal Uitvoerend Comité, het hoogste regeringsorgaan, dat in 1922 veranderde in Centraal Uitvoerend Comité der USSR en in 1938 in het Presidium van de Opperste Raad (Sovjet) van de USSR. In deze functie, die overeenkomt met die van president van een Westeuropese republiek, werd hij in 1946 opgevolgd door Sjwernik.Bibl. : (Russisch) Artikelen en redevoeringen 199-1935 (Moskou 1936); Over communistische opvoeding (Moskou 1949) (D., Fr. en Eng. vert. Moskou 1949 en 1950).
Lit.: B. W. Serge je w, M. I. K. (Moskou 1934).
