Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-06-2022

Marcus vipsanius agrippa

betekenis & definitie

(± 62 v. Chr.12 v.

Chr.), aanhanger en admiraal van Octavianus, dien hij hielp bij het verwerven en behouden der heerschappij. Zijn eerste successen behaalde hij in de strijd van Octavianus bij Perusia, daarna in Gallië, waar hij de Aquitani onderwierp (38 v. Chr.). Het belangrijkst was zijn overwinning op Sextus Pompejus, den gevaarlijks ten belager van Octavianus’ macht, met een door hem gebouwde vloot bij Naulochus (36 v. Chr.). In 33 werd hij tot aediel gekozen en verfraaide toen op buitengewone wijze Rome. Bij Actium was hij de eigenlijke overwinnaar van Antonius en Cleopatra (31 v. Chr.) en daardoor de bevestiger van Octavianus’ alleenheerschappij. Hij scheen later tot opvolger van Augustus als princeps bestemd, en huwde diens dochter Julia (21 v. Chr.). Uit dat huwelijk had hij vijf kinderen, van wie twee zonen vroeg stierven, en een zoon zwakzinnig was, zodat geen Augustus kon opvolgen.In Spanje bedwong hij het N.W. deel (19 v. Chr.) en voltooide daardoor de onderwerping van het schiereiland, dat nu geromaniseerd werd. Hij was meerdere malen consul en deelde met Augustus de macht van volkstribuun. Hij beoefende de geografie; hij het een kaart van het gehele rijk vervaardigen, die Augustus in marmer liet graveren. Hij is begraven in het Mausoleum Augusti. Prachtige gebouwen in Rome en de provincie heeft hij opgericht en een kaart der toen bekende wereld voorbereid.

Zijn dochter Agrippina huwde met Germanicus. Zijn zwakzinnige zoon Agrippa Postumus werd na Augustus’ dood (waarschijnlijk op bevel van dezen zelf) gedood.

Lit.: Nispi-Landi, Marco Agrippa e i suoi tempi (1901); D. Detlefsen, Ursprung, Einrichtung und Bedeutung der Erdkarte Agrippas (1906); V. Gardthausen, Augustus und seine Zeit, I, 762 vlg., II, 432 vlg.