is een operatieve ingreep, waarbij door middel van een snede, links en rechts door de hersenen, de verbindingen tussen voorhoofdshersenen en overige delen van het zenuwstelsel bijna geheel worden verbroken. Deze ingreep werd in 1936 door de Portugees Egas Moniz gepropageerd.
De operatie is vrij eenvoudig en levert slechts gering levensgevaar op. Ten gevolge van de operatie ziet men de geestelijke spanningen afnemen en een vervlakking van de gemoedstoestand optreden. Het verstand lijdt minder dan men zou vermoeden. De operatie wordt toegepast in gevallen, waarbij angst en dwanggedachten, geestelijke spanningen of ook wel ondraaglijke pijnen het leven onverdraaglijk maken. Meestal betreft het zenuw- en zielszieken. Opvallend is, dat de patiënten hun stoornissen, zoals hallucinaties en pijnen nog wel blijven waarnemen, doch met een gelaten onverschilligheid hiertegenover gaan staan terwijl een vermindering aan warme belangstelling op geestelijk en maatschappelijk gebied opvallend kan zijn. Soms wordt een geestelijke ontremming waargenomen. De operatie wordt in Nederland in een beperkt aantal gevallen, die daarvoor geschikt geacht worden, uitgevoerd, nadat andere geneeskundige middelen hebben gefaald. De massale toepassing bij krankzinnigen in andere landen is niet navolgenswaard gebleken. De operatie wordt vaak met kleine varianten uitgevoerd.DR A. P. TIMMER.
