Frans filosoof (Parijs 10 Nov. 1869-18 Febr. 1944), doceerde van 18911909 wijsbegeerte aan verschillende lycea, het laatst aan „Henri IV”; van 1909 af was hij hoogleraar aan de Sorbonne te Parijs. Brunschvicg was de leider van het idealisme in Frankrijk; door zijn geschriften over Spinoza en zijn uitgave van de werken van Blaise Pascal (1908-1914) is hij internationaal bekend geworden.
Zijn idealisme is critisch, niet metafysisch: van dingen op zichzelf wil hij niet weten, het denken, dat zich uit in oordelen, is de enige werkelijkheid. De categorieën zijn intussen niet onveranderlijk, maar aldoor in wording begrepen, waarbij de wijsgerige systemen in verband staan met de ontwikkeling, die de wetenschap op een gegeven ogenblik heeft bereikt. Brunschvicg is humanist in die zin, dat de mens van alles de maatstaf vormt. Hij verwerpt de positieve godsdienst; zijn leer is wel een „spiritualisme sans Dieu” genoemd.j. j. POORTMAN
Bibl.: La modalité du jugement (1897); Introduction à la vie de l’esprit (1900) ; La révolution cartésienne et la notion Spinoziste de la substance (1904) ; Les étapes de la philosophie mathématique (1912); L’œuvre d’Henri Poincaré: le philosophe (1913); L’arithmétique et la théorie de la connaissance (1916); L’orientation du rationalisme (1920); Nature et liberté (1921); L’expérience humaine et la causalité physique (1922); Spinoza et ses contemporains (1923); Le génie de Pascal (1924); L’idée critique et le système Kantien (1924); Vie intérieure et vie spirituelle (1925); Le progrès de la conscience dans la philosophie occidentale (1927) ; De la connaissance de soi (1931); La raison et la religion (1939).
Lit.: A. Messaut, La philosophie de L. Br. (1938); Ferd. Sassen, Wijsbegeerte van onzen tijd (1940) ; S.
Berthoud, Trois doctrines: Ch. Secrétan, J. J. Gourd, Léon Br. (Neuchâtel s.a.).
