(Grieks Korinthos, Latijn Corinthus), Griekse stad, gelegen op de naar haar genoemde isthmus; hoofdplaats van de gelijknamige demos (gemeente) en eparchie (provincie) met ca 10 000 inw. De juiste naam is nu Nea-Korinthos (Nieuw-Korinthe), ter onderscheiding van Palaia Korinthos (het oude Korinthe), dat meer landinwaarts lag, tussen de beide havens Lechaion (Korinthische Golf) en Kenchreai (Saronische Golf) in.
Gebouwd in 1858 na een aardbeving, die het oude dorp verwoest had, is het wederom ingestort bij de aardbeving van 1928. Het beschikt over een weinig beschutte rede, ligt aan een kruispunt van landen spoorwegen en vlak bij het kanaal, dat de landengte doorsteekt. Er zetelt een metropoliet.GESCHIEDENIS
In de Oudheid was zij een der rijkste steden van Griekenland; de grond was weinig vruchtbaar en het stadsgebied gering, maar de ligging was uitermate gunstig voor ontwikkeling van handel en verkeer; een brede weg, die tevens als overtoom dienst deed, verbond de twee havens; transito via Korinthe bespaarde de handelsman de lange en gevaarlijke vaart om de Peloponnesus. De herinnering aan een oudere naam Ephyra (uitkijkpost?) is nog bewaard; deze naam behoorde eigenlijk bij de steile rots, Akrokorinthos geheten, die steeds de versterkte burcht der stad is geweest. De oudste Griekse bevolking is Achaeïsch-Aeolisch geweest, later sterk Dorisch. Maar de handelsstad heeft uiteraard van den beginne af een sterk cosmopolitisch karakter gedragen: Semietische goden als Astarte, Melkart (Melikertcs) en Baal-Raphon (Bellerophon) vinden wij er in cultus en mythologie; speciale vermelding verdient ook de vanuit Azië sterk beïnvloede dienst van Aphrodite. De stad schudde eerst het juk der koningen van Argos af en in 747 v. Chr. werd het koningschap van een Heraklidendynastie (dus Doriërs) omvergeworpen door het adellijke geslacht der Bakchiaden, die kolonies uitzonden (Kerkyra, Potidaea, Syracuse). In 657 werd hun macht gebroken door de volksleider Kypselos, die tyran werd en de macht aan zijn zoon, de beroemde Periandros, kon overdragen. Deze regeerde lang (627-585) en voorspoedig en heette een der Zeven Wijzen. In 582 kwam een gematigde oligarchie in de plaats der tyrannie. Korinthe, als stad van handel en industrie (purper, kleden, aardewerk, brons), had weinig lust in oorlogvoeren; de bevolking was bekend om haar lichtzinnigheid en losbandigheid. In het algemeen volgde het de Spartaanse politiek, nam echter nauwelijks deel aan de Perzische oorlogen. Tot het ontbranden van de Peloponnesische oorlog droeg het echter bij (handelsnaijver, geschil met Corcyra). Met Athene en andere verbonden voerde het de Korinthische oorlog (395-387), die met een nederlaag eindigde. Het onderwierp zich spoedig aan Philippus II van Macedonië en herbergde vanaf 335 een Macedonisch garnizoen. In 224 bevrijdde Aratus Korinthe, dat zich bij de Achaeïsche bond aansloot en in 196 er de zetel van werd. De Romeinse veldheer Mummius verwoestte het geheel in 146, maar Julius Caesar stichtte er in 44 een kolonie, die tot grote bloei kwam. Het was de hoofdplaats der provincia Achaia. In 51-52 n. Chr. werd Korinthe bezocht door de apostel Paulus.
Vanaf de 3de eeuw had het te lijden van invallen der barbaren; de verwoesting door Alarik (395) is een der ergste geweest; in de 8ste eeuw drongen de Slaven binnen. In de Middeleeuwen was de burcht op de Akrokorinthos belangrijker dan de stad; achtereenvolgens zetelden er Noormannen, Franken, Byzantijnen, Turken (1458), Maltezer ridders (1612), Venetianen (1687), weer Turken (1715). Sinds 1821 is het weer Grieks. In Palaia-Korinthos vond men aanzienlijke, door een Amerikaanse expeditie opgegraven ruïnes, w.o. de markt, het brongebouw van Peirene, tempels (vooral die van Apollo, vermoedelijk uit de tijd van Periander), straten en huizen.
PROF. DR B. A. VAN GRONINGEN
Lit.: R. Carpenter, Korinthos. A Guide to the Excavations (Athene 1928); J. G. O’Neill, Ancient Corinth I (1932); N. G. Payne, Necrocorinthia (1931); Corinth, Result of Excavations, 11 din, (Cambridge U.S.A. 1932) ;L. W. Kosmopoulos, The Prehistoric Inhabitation of Corinth I (München 1948), z Hellas, geschiedenis.
