(letterlijk : overmatige voeding) is de abnormale toeneming in grootte van orgaancellen. Men noemt een orgaan hypertrophisch, wanneer het vergroot is ten gevolge van groter worden der cellen, die de dragers van de bijzondere verrichtingen van het orgaan zijn.
Is de volumevergroting een gevolg van een vermeerdering van het aantal specifieke elementen, dan spreekt men van hyperplasie. Evenwel kan een orgaan ook vergroot zijn door bindweefselvorming, granulatie-weefsel, vetafzetting e.d., terwijl de parenchymcellen niet vermeerderd, dikwijls zelfs verminderd zijn. Het is dan niet juist om van hypertrophie te spreken, al wordt dit veelal gedaan. Als algemeen verschijnsel kan men in het dierlijk organisme waarnemen, dat indien hogere eisen aan de verrichtingen van een orgaan worden gesteld, het orgaan hypertrophisch wordt. Ieder is dat bekend van het spierstelsel, dat door oefening en zware arbeid beter wordt ontwikkeld. Hetzelfde geldt voor de hartspier, wanneer die bijv. bij een klepgebrek of een vernauwing van de grote slagaders meer arbeid moet verrichten. Bemoeilijking van de urinelozing, door vernauwingen in de afvoerende urineweg bijv., heeft een hypertrophie van de spierwand van de blaas tot gevolg.
Ook van hypertrophie van klieren zijn verschillende voorbeelden bekend. Verwijdering van enkele bijschildkliertjes kan te geringe hormoonafscheiding en daardoor verschijnselen van tetanie tot gevolg hebben. Op den duur verminderen of verdwijnen die verschijnselen soms, doordat het achtergebleven klierweefsel hypertrophieert en daardoor tot een voldoende hormoonproductie in staat is. Inderdaad verbindt men (meestal terecht) met het morphologische begrip hypertrophie een groter prestatievermogen.Terwijl men het verschijnsel der hypertrophie waarneemt, wanneer een orgaan meer arbeid moet verrichten, is het nog niet mogelijk aan te geven, waardoor zij ontstaat, m.a.w. welke prikkel er precies de oorzaak van is.
