Overijselse gemeente van 13 313 ha, met (1949) 18 294 inw., van wie (1947) 71,9 pct Prot., 25,5 pct R.K. en 2,6 pct onkerkelijken. In het W. zijn hoge heuvels (Hellendoornsche berg, Haarlerberg en Holterberg).
De straatweg van Nijverdal naar Raalte bereikt daar een hoogte van 33,6 m boven A.P. De bodem bestaat vnl. uit pleistoceen (glaciaal-) zand. Ruim 37 pct van de gemeente bestaat uit woeste grond of bos. Terwijl het dorp Nijverdal een industrieplaats is (katoenspinnerij, -weverij, -blekerij, -ververij en -drukkerij, benevens een rayonweverij, alsmede een grote machinefabriek, waar o.a. landbouwwerktuigen worden vervaardigd), overweegt in het overige deel van de gemeente de landbouw en veeteelt. Verder zijn er zuivelen cementindustrie. Van het Z.O. naar het N.W. wordt de gemeente door de Regge doorsneden.Tot de gemeente behoren de beide dorpen Hellendoorn (1949 2883 inw.) en Nijverdal (8340) en de buurtschappen Haarle, Elen en Rhaan, Egede, Marie, Daarle, Daarlerveen en Hulsen. Het dorp Hellendoorn, gelegen tussen de Regge en de Hellendoornsche berg, bezit een Hervormde kerk met een zeer oude toren en een groot sanatorium. Het dorp bestond reeds in het jaar 1080.
Lit.: Oud-Hellendoom en omgeving (Zwolle 1033).
