is een Noordhollandse gemeente van 3468 ha en met (1950) 3633 inw., waarvan (1947) 30 pct Prot., 59 pct R.K. en 11 pct onkerkelijken. De gemeente omvat o.a. de dorpen Spaarnwoude (1947: 373 inw.), Haarlemmerliede (224 inw.), Houtrijk en Polanen of Halfweg (1673 inw.) en enige wijken of buurten.
Het gemeentehuis staat in Halfweg. De gemeente is sedert 1857 ontstaan door de vereniging van de oude ambachtsheerlijkheid Houtrijk en Polanen met Haarlemmerliede, Zuidschalkwijk, Hofambacht en Spaarnwoude. Vroeger stond te Halfweg het gemeenlandshuis van het hoogheemraadschap Rijnland*. De bodem bestaat uit klei en veen en is voor 47 pct bouwland en 53 pct grasland. Hoofdzaak is veehouderij, zuivelbereiding en landbouw. De industrie omvat een suikerfabriek, een kistenfabriek en scheepsbouw.
