Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

GRENENHOUT

betekenis & definitie

is in Europa bijna steeds afkomstig van de Grove Den, de Pijn- of Mastboom Pinus silvestris L. uit de fam. der Pinaceeën. De boom behoort thuis in Oost-Europa doch is in West-Europa zeer veel aangeplant.

Er zijn tal van andere soorten van dit geslacht die eveneens grenenhout leveren; het meest bekend is wel het Amerikaans grenen, of pitch pine, zoals het in Europa meestal genoemd wordt, dat van P. palustris Mill. en verschillende andere soorten afkomstig is, die grote wouden vormen in het Z. der V.S. Het grenenhout komt in de handel onder verschillende namen voor, al naar het land van herkomst, als Archangel (het beste), Duits, Fins, Inlands, Noors, Pools en Zweeds. Uit Siberië komt grenenhout van P. cembra, terwijl het Sumatraanse grenen van P. Merkusii Jungh. & de Vriese afkomstig is.

Grenenhout is verwant aan dennen- en vurenhout, doch onderscheidt zich daarvan o.a. door het veel hogere harsgehalte; 1 kubieke meter bevat wel 18-20 kg hars, vuren slechts 3-6 kg, terwijl in dennenhout hars slechts sporadisch voorkomt; Amerikaans grenen bevat wel 60 kg per m3. P. silvestris wordt wel 30 m hoog en wordt op 80-100jarige leeftijd gekapt. Het kernhout is geelrood van kleur, het spint is breed, tekent zich duidelijk af en is lichter van kleur; s.g. is vers 0,944, luchtdroog 0,67. Om het hoge harsgehalte wordt het speciaal voor buitenwerk gebruikt; voor ramen, deuren, gootlijsten, dwarsliggers, scheepsmasten, telefoon- en heipalen. Door het hoge harsgehalte laat het zich echter moeilijk verven.

Het inlands grenen wordt vooral voor heipalen en mijnhout gebruikt. daar het niet zulke zware afmetingen krijgt.DR A. KLEINHOONTE

Lit.: Tjaden, Microscopisch onderzoek van Hout, p. 63-66 (Amsterdam 1919); Wiesner, Die Rohstoffe des Pflanzenreiches, p. 1293-1300, II (Leipzig 1927).

< >