Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

GILBERTEN ELLICE-EILANDEN

betekenis & definitie

ook Kingsmill-, Tarawa- of Linie-eilanden geheten. Deze Britse kolonie omvat de Ellice eilanden, de Fanning-eilanden, Christmas Island, de Phoenix groep, de Gilbert-eilanden en als zetel van de commissaris Ocean Island.

De Gilbert eilanden vormen een archipel in de Grote Oceaan, onder de evenaar, tussen de Marshall-eilanden (ten N.) en de Ellice-eilanden (ten Z. van de evenaar). Zij werden in 1529 door Saavedra ontdekt; in 1788 door de Engelsman Gilbert en later door Duperrey en Wilkes nauwkeuriger onderzocht. Zij vormen vier grote afdelingen, nl. die der Scarboroughs-, Simpsons-, Bisschopsen Kingsmills-eilanden. Het zijn lage koraaleilanden, waar hoofdzakelijk pandanen en klappers groeien.

Copra is het belangrijkste uitvoerproduct; doordat er geen behoorlijk gras groeit heeft men er geen veeteelt. De voornaamste eilanden zijn: Tarawa, het centrum van de groep, ten N. daarvan Butaritari, Little Makin, Marakei, Abaiang, ten Z. Maiana, Abemama, Nonouti, Tabiteuea en nog verder naar het Z. Beru, Nukunau, Onotoa en Arorae.

Geheel in het W. ligt het, tot Nieuw-Zeeland behorende phosphaatrijke eiland Nauru (Naoeroe). In het geheel wonen er op totaal 430 km2 oppervlakte ca 28 124 (1945) inw., w.o. ca 70 blanken. De inwoners zijn zeer donker van kleur, groot en krachtig; zij gaan naakt en tatoeëren zich. De eilanden werden in 1892 Brits protectoraat en werden in 1915 en 1916 met de Ellice-eilanden verenigd tot Gilbert and Ellice Islands Colony, de Phoenix-groep werd in 1937 toegevoegd.Lit.: Pacific Islands Yearbook; Colonial annual gen. reports on the Gilbert and Ellice Islands Colony, Brit. Solonion Islands Protectorate, New Hebrides and Tonga (London); Ellis, Ocean Island and Nauru (Sydney-London 1935); E. G. Maars, Pacific Ocean Handbook (1944); Gilbert and Ellice Islands Colony blue book (1940, 1941); The Pacific Islands handbook, ed.

R. W. Robson (New York 1945).

< >