(Obersalzbrunn, Silezië, 15 Nov. 1862 - Agnetendorf 8 Juni 1946), broeder van Carl Hauptmann, wijdde zich eerst aan de landbouw, doch studeerde daarna te Breslau om beeldhouwer te worden. Men noodzaakte hem de kunstacademie te verlaten.
Hij ging nu naar Jena, waar hij in de natuurwetenschappen studeerde. Na een verblijf van enige jaren in Italië en Zwitserland vestigde hij zich te Berlijn, later te Schreiberhau, vervolgens te Agnetendorf, beide in het Reuzengebergte. Hij was met zijn Vor Sonnenaufgang, dat in 1889 voor het eerst door de Freie Bühne te Berlijn werd opgevoerd, en met zijn Weber (1892) de grondlegger van het naturalistisch drama. Aanvankelijk stond hij onder de invloed van Tolstoj en Ibsen, maar spoedig sloeg hij eigen banen in. Behalve sociale drama’s schreef hij karakterstukken (Kollege Crampton), sprookjesdrama’s {Die versunkene Glocke), historische werken {Florian Geyer) en ook romans en novellen. In 1912 verwierf hij de Nobelprijs.
Ter gelegenheid van het eeuwfeest van de bevrijding van Duitsland schreef hij, daartoe uitgenodigd, een Festspiel in Deutschen Reimen, dat echter in hoge kringen met misnoegen werd ontvangen. Na ongeveer 1920 gold Hauptmann vrij algemeen voor de grootste der levende Duitse dichters. Velen namen het hem kwalijk, dat hij in de Hitlertijd in Duitsland is gebleven. Bij de Russische bezetters stond hij in hoog aanzien.Bibl.: Dramatische werken: Vor Sonnenaufgang (1889); Das Friedenfest, eine Familienkatastrophe (1890); Einsame Menschen (1891); Kollege Crampton (1892); Die Weber, Schauspiel aus den vierziger Jahren (1892) ; Der Biberpelz (1893) met het vervolg: Der rote Hahn (1901) ; Hanneles Himmelfahrt (1893, met de Grillparzer-prijs bekroond) ; Florian Geyer (1896) ; Die versunkene Glocke (1897, dat een buitengewoon succes had); Fuhrmann Henschel (1898, met de Grillparzer-prijs bekroond); Schluck und Juck (1900); Michael Kramer (1900); Der arme Heinrich (1902); Rose Bernd (1903); Und Pippa tanzt (1905); Die Jungfern vom Bischofsberg (1907); Kaiser Karls Geisel (1908); Griselda (1909); Die Ratten (1911); Gabriel Schillings Flucht (1912) ; Der Bogen des Odysseus (1914); Winterballade (1917); Der weisze Heiland (1920); Indipodhi (1920); Veland (1925); Dorothea Angermann (1926) ; Till Eulenspiegel (1928) ; Spuk (1929) ; Vor Sonnenuntergang (1932); Die goldene Harfe (1933); Hamlet in Wittenberg (1935); Ulrich von Lichtenstein (1939); Iphigenie (Tetralogie
194.6). Verhalend werk: Der Narr in Christo Emanue ]Quint
(1910); Atlantis (1912); Der Ketzer von Soana (1918); Phantorr (1923); Die Insel der grossen Mutter (1924); Buch der Leidenschafi (1930); Das Meerwunder (1934); Das Abenteuer meiner Jugend (1937); Der grosse Traurn (1942); Iphigenie in Delphi (1941); Iphigenie in Aulis (1943); Mignon (1947); Agamemnons Tod (1948). Gesammelte Werke (6 dln, 1912; 8 dln, 1922); Das dramatische Werk (2 dln, 1932); Das epische Werk (2 dln, 1935).
Lit.: A. Bartels, G. H. (2de dr., 1906); P. Schlenther, G. H. (1898; 22ste dr., door A. Eloesser, 1922); A. v.
Hanstein, G. H. (1898); E. Sulger-Gebing, G. H. (2de dr., 1916); L. Marcuse, G. H. und sein Werk (1922); G.
Herrmann, Die Weltanschauung G. H.’s (1926); F. A. Voigt, H.-Studien I (1936); G. Behl und F. A.
Voigt, G. H.’s Leben (1942); Vikt. Ludwig, G. H., Werke von ihm u. über ihn, 1881-1931 (1932, bibliografie); Gerh. Hauptm. Jahrbuch, uitg. door F.
A. Voigt. Jg 1936, 1937, 1948; G. F. W. Behl, Zwiesprache mit G. H., Aufzeichn. 1932-45 (1949).
