Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 28-12-2022

GENERALE STAF

betekenis & definitie

is een korps van speciaal gevormde en uitgezochte, bijzonder bekwame officieren, bestemd om de helpers te zijn van de legerleiding, door het in bevelen omzetten en in details uitwerken van de ideeën der hogere bevelhebbers. Voor het werk bij de Generale Staf is niet slechts een degelijke vakkennis nodig, doch ook een grote routine.

Niettemin is het van belang, dat de officieren van de Generale Staf het regelmatig contact met de troepeneenheden niet verliezen. Het is om deze reden, dat de officieren van de Generale Staf in NEDERLAND zijn ondergebracht in een zgn. open dienstvak, het dienstvak van de Generale Staf. Een open dienstvak is een dienstvak, waarbij het personeel niet voorgoed is ingedeeld, doch slechts voor bepaalde tijd dienst doet. Het personeel gaat bij bevordering mee met het wapen of dienstvak waartoe het in oorsprong behoort en keert regelmatig naar dit wapen of dienstvak terug.

De officieren van de Generale Staf doen zowel dienst bij de opperste leiding van het leger, het hoofdkwartier van de Generale Staf, als bij de hieronder gerangschikte staven. In het hoofdkwartier van de Generale Staf en de lagere staven zijn bepaalde sleutelposities uitsluitend bestemd om te worden bekleed door officieren van de Generale Staf.Vrijwel alle legers kennen een hoofdkwartier van de Generale Staf; doch niet alle legers hebben een afzonderlijk dienstvak voor de officieren van de Generale Staf.

Het hoofdkwartier van de Generale Staf wordt in Nederland geleid door de Chef van de Generale Staf, daarin bijgestaan door de plaatsvervangende chef van de Generale Staf en een adjunct-chef van de Generale Staf. Het bestaat voorts uit een sectie Organisatie, een sectie Operatiën, een sectie Inlichtingen, een sectie Logistiek en een sectie Opleidingen, terwijl ten slotte aan het hoofdkwartier zijn toegevoegd o.m. een sectie Verbindingsdienst, een sectie Krijgsgeschiedenis.

In BELGIË is de Generale Staf een aan het departement van Landsverdediging gehechte organisatie die principieel belast is met de strategische en tactische leiding van het leger.

Voor 1940 bestond slechts één Generale Staf; hij hield zich bezig met alle belangrijke vraagstukken van ’s lands verdediging, en daarbij de mobilisatie, de ravitaillering, het vervoer enz.

Thans bestaat er een Generale Staf voor het leger, een voor de luchtmacht, een voor de zeemacht. Sinds 1949 vormen de drie hoofden een comité, dat van de minister afhangt.

Het Hoofd van de Generale Staf van het leger is een luitenant-generaal, bijgestaan door twee generaal-majoors, stafonderoversten en een zeker aantal hoofden lagere gebreveteerde officieren. De problemen, waarmee het legercommando af te rekenen heeft, zijn verdeeld tussen verscheidene „secties”: strategische problemen, inlichtingen, organisatie, instructie, scholen, reglementen, sport, militaire documentatie, geschiedenis.

Sinds 1945, naar het Britse voorbeeld, wordt de mobilisatie aan de diensten van de adjudant-generaal toevertrouwd; die van vervoer en ravitaillering aan de kwartiermeester-generaal. Principieel moet het hoofd van de Generale Staf van het leger de leiding voeren over alle grote eenheden van het leger, en alle algemene oefeningen en manoeuvres inrichten.

Volgens de Grondwet fungeert in oorlogstijd de Generale Staf onder het bevel van de Koning, die alsdan het opperbevel van de nationale strijdkrachten heeft.

< >