noemt men in de meetkunde twee vlakke figuren of twee ruimtefiguren, indien de onderlinge afstanden van met elkander overeenstemmende of gelijkstandige puntenparen zowel als de onderlinge hoeken van gelijkstandige lijnelementen of vlakelementen aan elkander gelijk zijn, of, meer elementair, doch minder nauwkeurig uitgedrukt: indien zij zo geplaatst kunnen worden, dat zij elkander volkomen kunnen bedekken. Al naarmate die verplaatsing door enkele verschuiving met draaiing kan worden uitgevoerd, dan wel daarvoor tevens een spiegeling vereist wordt, spreekt men van congruente of van symmetrische figuren, ofschoon de term congruent ook dikwijls in de algemene betekenis van gelijk-en-gelijkvormig wordt gebezigd.
Voor de gelijk-en-gelijkvormigheid van twee driehoeken is de gelijkheid van drie, voor die van twee n-hoeken de gelijkheid van 2n-3 onafhankelijke elementen vereist (z driehoek en veelhoek). Het begrip gelijk-en-gelijkvormigheid (waarvan dat der gelijkheid van afstanden en van hoeken een bijzonder geval is), is aan de eigenschappen der vaste lichamen ontleend en vormt de voornaamste grondslag der euclidische meetkunde. (Voor de algebraïsche uitdrukking der gelijk-en-gelijkvormige afbeelding van vlakke figuren z gelijkvormigheidstransformatie).
