de grondlegger van de Romaanse filologie (Giessen 15 Mrt 1794 - Bonn 20 Mei 1876), werd te Bonn in 1823 buiten-gewoon en in 1830 gewoon hoogleraar in de Romaanse talen. Hij is de eerste romanist geweest, die de wetenschappelijke methodesvan taalvergelijking van de sanskritist Franz Bopp en historische taalbestudering van de germanist Jakob Grimm op de Romaanse talen toepaste.
Hij paarde grote nauwkeurigheid aan brede visie, en het grootste gedeelte van zijn werk is nog altijd bruikbaar. Zijn belangrijkste boeken zijn de Grammatik der romanischen Sprachen, waarin hij reeds het Roemeens als Oostromaanse taal een juiste plaats gaf, en zijn Etymologisches Wörterbuch, aan de 4de dr. waarvan A. Scheler een nuttige „Anhang” toevoegde. Diez had grote aandacht voor de Germaanse etymologieën in de Romaanse talen, kende onze taal en verscheidene van zijn Nederlandse etyma zijn goed gebleken. In de taalwetenschap kan hij als de grote voorloper van de „Junggrammatiker” beschouwd worden en heeft als zodanig baanbrekend werk verricht. PROF.
DR M. VALKHOFFBibi.: Altspanische Romanzen (1821); Beiträge zur Kenntniss der romanischen Poesie (1825) 5 Die Poesie der Troubadours (1826); Grammatik der romanischen Sprachen (3 dln, nieuwe bewerking, 1850-1860); Altromanische Sprachdenkmäler (Bonn 1846); Zwei altromanische Gedichte (1852); Etymologisches Wörterbuch der romanischen Sprachen (4te Ausgabe m. e. Anhang v. A. Scheler, 1878); Ueber die erste portugesische Kunstund Hofpoesie (1863); Altromanische Glossare, berichtigt und erklärt (1865); Romanische Wortschöpfungen (1875); Kleinere Arbeiten und Rezensionen (München 1883).
Lit.: H. Breymann, F. D.,sein Leben und Werken (Leipzig 1894); D. Behrens, F. D. (Giessen 1894); W. Foerster, Freundesbriefe an F.
D. (1894); Idem, F. D. etla Philologie romane in: Félibrige latin (Montpellier 1894); Haupt in Zt. f. französ. Sprache u. Literatur XXX blz. 347 v.
