Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 23-01-2023

FJODOR

betekenis & definitie

(of Feodor; Russische vorm van Theodoor), naam van enige Russische tsaren, t.w.

Fjodor Iwanowitsj (11 Mei 1557 - 7/17 Jan. 1598), de zoon en opvolger van Iwan de Verschrikkelijke, kwam na de dood van zijn vader op 18/28 Mrt 1584 aan de regering. Sinds 1580 was hij gehuwd met Irina Fjodorowna Godoenowa, zuster van Boris Godoenow. Hij was vroom, doch zwak van lichaam en geest en liet weldra de regering geheel aan zijn zwager Boris Godoenow over. Daar hij kinderloos bleef en zijn jongere stiefbroeder Dmitrij Iwanowitsj in 1591 de dood vond, stierf met hem het huis Rurik uit. Na zijn overlijden werd Boris Godoenow tot tsaar uitgeroepen.

Fjodor Borisowitsj (1589 Juni 1605), was de zoon van Boris Godoenow en volgde na de dood van zijn vader (13/23 Apr. 1605) op, maar werd een paar maanden later in een oproer te Moskou met zijn moeder vermoord, waarna de valse Dmitrij (I) tsaar werd.

Fjodor Aleksejewitsj (1661 27 Apr./7 Mei 1682) was de zoon uit het (eerste) huwelijk van tsaar Aleksej met Maria Miloslawskaja en werd na de dood van zijn vader begin Febr. 1676 tsaar. Hij was toen nog geen 15 jaar oud. Hij was en bleef zwak en ziekelijk, huwde Juli 1680 met Agafia Groesjetskaja, die een jaar later in het kraambed stierf, evenals haar pasgeboren zoontje. Een tweede huwelijk, Febr. 1682, overleefde Fjodor slechts enige maanden. De belangrijkste maatregel tijdens zijn regering was de afschaffing van het zgn. mestnitsjestwo, de instelling dat geen edelman ooit behoefde te dienen in een ambt dat hem lager plaatste dan een afstammeling uit een geslacht, dat eens onder het zijne had gestaan. Door de afschaffing van dit adellijk privilege werd het hervormingswerk van Fjodors halfbroeder en opvolger, Peter de Grote, in zekere zin voorbereid.

< >