Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 07-02-2022

ELANDSLAAGTE

betekenis & definitie

is een Zuidafrikaans dorp, ca 24 km ten N.O. van Ladysmith in Natal, aan de spoorweg naar Transvaal. Hier werd op 21 Oct. 1899, tien dagen na het uitbreken van de Tweede Vrijheidsoorlog, generaal Koek met 800 man na een bloedige strijd verslagen door generaal French met 6 ä 7000 man.

De oorzaak van deze ramp was ongehoorzaamheid van generaal Koek. Terwijl Joubert naar Dundee oprukte, gaf hij Koek bevel om in de Biggarsberg stelling te nemen, van daar de spoorweg af te snijden naar Ladysmith, waar de Engelse hoofdmacht lag, en contact op te nemen met de Vrijstaters, die over de Drakensbergen naar Ladysmith oprukten. Verlokt door de successen van enige patrouilles, die bij Elandslaagte een militaire trein namen en het station bezetten, trok Koek met zijn gehele macht naar Elandslaagte, ver vooruitgeschoven en tussen de Britse stellingen gelegen, waar French hem de volgende dag verraste en uiteensloeg. Dit betekende tevens het einde van het „Hollander-korps”, dat kort tevoren uit Nederlanders en oud-Nederlanders in Johannesburg en Pretoria was gevormd, en dat in deze slag zware verliezen leed. De oprichters, dr Hermanus Coster (geb. 30 Juni 1865 in Alkmaar), advocaat en oud-staatsprocureur te Pretoria, en Cars Geert de Jonge (geb. 10 Oct. 1865 in Bahia), oud-secretaris van onderwijs te Pretoria, waren onder de gesneuvelden. De commandant, J. P. L.

G. Lombaard, lid van de Eerste Volksraad, ontkwam. Dat het korps, ondanks vele pogingen van Nederlandse zijde, niet hersteld is, werd door de regering van Kruger toegeschreven aan het feit dat de Hollanders wel dapper waren, doch niet aan de vechtmethoden der Boeren gewoon, zodat ze beter over Boeren-commando’s konden worden verdeeld.

PROF. DR M. BOKHORST

Lit.: J. van Dalsen, Die Hollander-Korps tydens die Tweede Vryheidsoorlog (Historiese Studies, Jrg. IV, 1943, no 2).

< >