stad (en „Stadt-kreis”) gelegen in het district Düsseldorf van het land Noord-Rijnland-Westfalen, ten Z. van de monding van de Ruhr, aan de Rijn, daar waar de Keulse bocht overgaat in de grote laagvlakte. De stad heeft in alle richtingen spoorwegverbindingen.
Zij ontstond in 1929 uit de vereniging van Duisburg en Hamborn en de landgemeenten Hückingen en Mündelheim en delen van Angermund, Sterkrade, Rockum en Lintorf, telt (1946) op 144 km2 356.408 inw.Zij strekt zich over 31 km oeverlengte langs de Rijn uit en ligt bovendien aan de mond van het Rijn-Herne-kanaal. De oude kern, welke de (evangelische) 14de eeuwse Gothische Salvatorkerk, de Minoritenkerk en het in 1901 gebouwde raadhuis bevat, ligt tegen de oude binnenhaven, een vergraven Rijnarm. Het Casslerfeld scheidt Duisburg van de Grote binnenhavens van Ruhrort. Aan de Z.O.-zijde van de stad ligt het mooie grote „Stadtwald”. Duisburg is vooral industriestad. De fabrieksnijverheid omvat die van tabak, ijzer-, staal- en koperwaren, chemische producten, suiker, stijfsel, spiegelglas, brandkasten, electrotechnische artikelen, bruggen, machines, textielgoederen. Verder zijn er hoogovens en is er kopersmelterij. De stad heeft belangrijke handel in graan, hout, kolen, koloniale waren enz.; er zijn een Kamer van Koophandel, tal van consulaten (o.a. een Nederlands), een schippersbeurs (in Duisburg-Ruhrort). De stad heeft een 12-tal stations voor reizigers en goederenverkeer en een zeer groot rangeerstation (Duisburg-Wedau).
Daarnaast is het scheepvaartverkeer wel het belangrijkste verkeer, waarop de bloei van dit stadscomplex steunt. De in een Aktien Gesellschaft verenigde havens (Duisburg-Ruhrort, Duisburg-Hückingen, Duisburg-Schwelgern, Duisburg-Rheinufer en Duisburg-Meiderich) nemen een oppervlakte van meer dan 1000 ha in met bijna 50 km kade- en laadoevers, ca 500 km spoorlengte, meer dan 150 kranen, 20 elevatoren, loodsen en pakhuizen met ca 200.000 m3 inhoud. Terwijl de havens in staat zijn per jaar 42 millioen ton goederen te verwerken, had in 1937 een werkelijke verplaatsing van 34,3 millioen ton goederen plaats, waarvan gelost 12,9 millioen ton, geladen 21,4 millioen ton. Het aantal binnengekomen schepen bedroeg 105.354 (laadvermogen 84,9 millioen ton). Hiervan had de haven Duisburg-Ruhrort 74.742 schepen (58,7 millioen ton laadvermogen); gelost 5 millioen ton goederen, geladen 18,1 millioen ton. Bij dit alles is niet gerekend een 15-tal particuliere, aan kolenmijnen, hoogovens, fabrieken en handelsfirma’s toebehorende havens. Hoofdzaak is daarbij de verscheping van steenkolen.
Duisburg (het Romeinse Castrum Deusonis?) is een zeer oude stad. In de 11de en 12de eeuw was het een belangrijke koningshof. Eerst was zij een vrije rijksstad, doch werd in 1290 aan Kleef verpand. In 1568 werd de stad Protestants en in 1609 kwam zij aan Brandenburg. In 1655 werd er een universiteit gesticht, doch deze is in 1802 opgeheven. Van 8 Mrt 1921-’25 Aug. 1925 was Duisburg, als gevolg van de op Duitsland toegepaste sancties door de Belgische troepen bezet. In Wereldoorlog II werden vooral de haveninstallaties door de geallieerde luchtmachten zwaar gebombardeerd.
Lit.: H. Averdunk und W. Ring, Gesch. der Stadt D. (1927); K. Pregizer und Dieter, D. (1925); K. Wagner-Roemich, Führer durch die Stadt Hamborn am Rhein (1928).
