is de naam van een familie van Franse componisten en organisten, afkomstig uit Chaumes in Brie; de meeste leden van de familie waren werkzaam als organist aan de St Gervais te Parijs. De eerste generatie van musici bestaat uit de drie gebroeders:
Louis
(1626-1661), organist aan de St Gervais en violist aan het hof van Louis XIII.
François
(1631-1698), organist aan de St Gervais, componist van missen en orgelmuziek.
Charles
(1638-1669), organist aan de St Gervais.
De tweede generatie heeft het meest begaafde lid van de familie voortgebracht, zoon van Charles Couperin, die ter onderscheiding van zijn oom wordt genoemd.
François le grand
(Parijs 10 Nov. 1668 12 Sept. 1733), studeerde bij de opvolger van zijn vader J. Thomelin, werd in 1693 hofcembalist en volgde in 1698 zijn oom François op als organist aan de St Gervais. Hij schreef 4 bundels met Pièces de clavecin-, het derde deel hiervan bevat tevens 4 Concerts royaux voor viool, fluit, hobo, fagot en clavecimbel, Les goûts réunis, concerten, de triosonate getiteld Le Parnasse ou Apothéose de Corelli, de triosonate Apothéose de l’incomparable Mr. de Lully, Les Nations suites en triosonates, Leçons des ténèbres, orgelwerken en orgelmissen. Tevens schreef hij een verhandeling over het clavecimbelspel L’art de toucher le clavecin (1717), waarin hij ook aanwijzingen geeft voor de uitvoering van de destijds in zwang zijnde, ten dele vrij ingewikkelde versieringstekens.
Merkwaardig zijn de programmatische titels welke hij boven zijn werken heeft geplaatst, algemene titels zoals Carillon de Cythère, Papillons, Petits moulins à vent, maar vooral portrettitels van vrouwentypen, zoals l’enchanteresse, la distraite, la prude, la voluptueuse, l’angélique enz.
Tot de tweede generatie behoort ook
Nicolas
(1680-1748), zoon van François sr, organist aan de St Gervais.
De derde generatie wordt gevormd door de beide dochters van François le grand:
Marianne en Marguerite Antoinette
beiden uitstekende organisten, en
Armand Louis
(1725-1789), zoon van Nicolas, organist o.m. aan de St Gervais en aan het hof.
De vierde generatie bestaat uit:
Pierre Louis
(gest. 1789), zoon van Armand Louis, die zijn vader als organist in diens vele functies bijstond.
François Gervais
eveneens een zoon van Armand Louis, die zijn vader opvolgde als organist, doch als musicus weinig te betekenen had.
Lit.: H. Quittard, Les Couperin (1913); C. Bouvet, Une dynastie de musiciens français (1919); A. Tessier, Couperin (Paris 1926).
