is in NEDERLAND een schriftelijke vergunning van B. en W. der gemeente, voor het geval men in die gemeente een woning of ander gebouw wil bouwen, geheel of gedeeltelijk wil vernieuwen of veranderen of uitbreiden. Dit preventieve toezicht op het bouwen is geregeld in art. 6 der Woningwet van 22 Juni 1901, Stbl. no 158, sedert herhaaldelijk gewijzigd.
Deze bouwvergunning mag alleen en moet geweigerd worden:1. indien het plan, voor welks uitvoering zij gevraagd wordt, afwijkt van een goedgekeurd plan van uitbreiding;
2. indien gebouwd zou worden in strijd met bepaalde gemeentelijke voorschriften, of met een bouwverbod;
3. indien niet wordt voldaan aan de bij bouwverordening vastgestelde voorschriften;
4. indien niet wordt voldaan aan de bijzondere voorschriften, vastgesteld bij een gemeenteverordening tot bescherming of behoud van monumenten.
Aan de vergunning kunnen voorwaarden worden verbonden, die alleen mogen strekken tot naleving van de bepalingen van wet en verordening, krachtens welke de vergunning wordt verleend en waaraan het plan, voor welks uitvoering de vergunning wordt gevraagd, moet voldoen (art. 6 laatste lid). Art. 7 der Woningwet regelt de gevallen van beroep op de gemeenteraad.
In grote trekken kan men zeggen dat het systeem der bouwvergunningen verschilt in BELGIË al naar gelang men bouwt in gemeenten welke vallen onder toepassing van de voorschriften betreffende het stedenbouwkundig regime (Besluitwet van 2 Dec. 1946) of er niet onder ressorteren.
a. Gemeenten onderworpen aan het stedenbouwkundig regime:
in dit geval is er een dubbele vergunning nodig.
1. In de eerste plaats vanwege de minister van Openbare Werken (door bemiddeling van het Hoofdbestuur van de Stedenbouw) die hierover te beslissen heeft binnen een periode lopende van 1-3 maanden na het indienen van de aanvraag;
2. in de tweede plaats een vanwege het gemeentebestuur, hetwelk beslist op grond van de bepalingen voorzien in de Gemeentewet of in haar bouwreglement.
b. Gemeenten welke niet onderworpen zijn aan het stedenbouwkundig regime:
hier zijn alleen de voorschriften, vermeld onder a 2 toepasselijk en is er dus slechts één vergunning nodig.
Bovendien regelen bijzondere beschikkingen, welke gebeurlijk nog meerdere vergunningen noodzakelijk maken, de bouwwerken met industrieel karakter, geklasseerde gebouwen, gebouwen op te richten langs de staatswegen, enz. Deze beschikkingen zijn zowel van toepassing in het geval voorzien onder a, als die voorzien onder b.
