Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 26-08-2022

Bloed des heren

betekenis & definitie

of Kostbaar Bloed O.H.J.G. is het bloed van Jezus Christus, waardoor volgens de Christelijke leer de verlossing van de zondedood werd afgekocht. Het bloed is een noodzakelijk bestanddeel van het levende lichaam.

Waar dus de Katholieke theologen leren, dat Jezus’ lichaam steeds verenigd is met de godheid, menen zij dit ook van zijn bloed. Ze leren verder, dat Jezus 40 dagen na zijn verrijzenis met zijn lichaam en zijn bloed ten hemel is opgevaren. Bloeddruppels, die men na Jezus’ hemelvaart, op de werktuigen, waarmede zijn lichaam gefolterd werd, meent te hebben ontwaard, worden beschouwd als relikwieën, waarmede de godheid niet verenigd is en welke te vereren zijn zoals de kruisreliek. Dit werd uitdrukkelijk verklaard door de H. Congregatie der Riten 22 Sept. 1827 (vgl. Decreta authentica, vol. II, d. 2660; vol.

IV, Italiaanse commentaar). De luisterrijke H. Bloedprocessie te Brugge in het begin van Mei geschiedt ter ere van een relikwie zoals hierboven genoemd, welke in 1149 door graaf Dirk van den Elzas uit Jeruzalem werd medegebracht.Er zijn ook nog H. Bloed-relieken van een andere soort: bloedvlekken nl. die moeten herinneren aan het wonder der Eucharistie. Daarover spreekt het decreet 3176 van diezelfde H. Congregatie. Als bedevaartplaatsen van dergelijke H. Bloedrelieken noemen wij voor de Nederlandse streken Alkmaar, Boxmeer, Boxtel, Gistel, Hoogstraten, Voormezele.

Hier mag men zeker ook niet gewagen van bloed dat met Christus’ godheid verenigd is (zie S. Thomas, Summa theol., 3, qu. 79, a. 8; Suarez, De Sacramentis, disp. 55).

In geheel de Latijnse Kerk wordt sinds Pius X het feest van het Kostbaar Bloed gevierd in het begin van Juli. Pius X, die de Zondagen zoveel mogelijk wilde vrijhouden van devotiefeesten, verplaatste dit hoogfeest van de eerste Zondag naar de eerste dag van die maand. Het werd door Pius IX ingevoerd op aandringen van de Zalige Gaspar del Bufalo, stichter van een Congregatie van die naam. Pius XI verhief het tot een liturgisch feest van eerste klasse. Daar de verering van het Bloed des Heren reeds verondersteld wordt op het feest der Besnijdenis (1 Jan.) en bij de herdenking der mysteriën van Witte Donderdag, van Goede Vrijdag en van het Sacramentsfeest, wekt dit afzonderlijk H. Bloedfeest van 1 Juli in de Katholieke liturgie veel minder de algemene belangstelling.

DOM. A. VAN ROY, O.S.B.

Lit.: T. Halusa, Die Andacht zum kostbaren Blut in der Kirche, in Korresp.- und Offertenblatt f. d. gesamte kath. Geistlichk. Deutschl. 1930; E. Couet, Les miracles historiques du très-saint Sacrement (Bruxelles 1906).

< >