(godsdienst) speelt in de religie een grote rol. Immers in algemene zin is alle religie verlossingsgodsdienst.
Alle religie vooronderstelt een verhouding tot iets anders dan het gegevene.Met dit algemene begrip verlossing correspondeert het algemene begrip Heil, dat o.m. ook gedijen van de oogst, genezing na ziekte kan betekenen. De riten dienen om dit heil te verschaffen en zodoende de mens te „verlossen”. Waar het ziekte betreft, is het dikwijls moeilijk, ja onmogelijk dit „heil” in de algemene zin te onderscheiden van hetgeen wij in speciale zin godsdienstig heil noemen, nl. gemeenschap met God. Dit is bijv. het geval in de Babylonische en Israëlietische boetpsalmen, waar de genezing van ziekte als verlossing samenvalt met het verkrijgen van de juiste verhouding tegenover God. Dit algemene karakter verliest het begrip verlossing nimmer geheel; ook waar het enkel-religieuze en het zedelijke op de voorgrond staan, behoudt het zijn concrete aard.
In de regel is in de niet meer uitsluitend primitieve religies in het heil der verlossing besloten: het eeuwig leven, de overwinning van de dood; de tenietdoening, resp. vergeving van zonden. In andere gevallen, als het Boeddhisme en het Orphisme, gaat het om verbreking van de keten der geboorten, dus niet om verlossing van de dood, doch veeleer om verlossing van het leven. In de mysteriereligies van de Hellenistische tijd wordt de verlossing, d.i. de erlanging van het leven na de dood en de reiniging van zondesmet, bereikt door inwijding, in verband met een mensgod, die de verlossing teweegbrengt. Deze heilandfiguur speelt ook buiten de mysteriereligies, in vele andere, ook primitieve religies een rol. De verlossing van zonden wordt in de regel als verzoening van de, verlossing onderscheiden. Men spreekt wel van verlossingsgodsdiensten en bedoelt daarmede dan die religies, in welke, zoals in het Christendom, het Boeddhisme en de mysteriereligies, de verlossing centraal is. Maar zij ligt aan alle godsdienstig beleven ten grondslag en termen, die op verlossing duiden, als wedergeboorte en onsterfelijkheid, komen in alle godsdiensten voor.
