of cystoscoop is een buisvormig instrument, aan één einde gesloten en 45o omgebogen, dat door de urethra in de blaas kan worden gebracht om deze van binnen te bezichtigen. Door een electrisch lampje, dat zich in het omgebogen einde bevindt, kan een deel van de blaas worden verlicht.
Het beeld wordt door een opening aan de voet van het omgebogen einde opgevangen en via een optisch stelsel naar het oog van de waarnemer geleid.De cystoscoop vindt toepassing bij het onderzoek naar afwijkingen in de blaaswand, naar eventueel aanwezige zgn. vreemde lichamen (stenen e.d.) in het lumen; verder o.a. voor het opzoeken van de afvoer gangen (ureters) van de nieren. Door de buis kan men dan fijne catheters in iedere ureter invoeren en zo de urine van iedere nier afzonderlijk opvangen. Op die manier kan men nagaan, welke nier eventueel onvoldoende functionneert of bijv. tuberculeus geïnfecteerd is. De ureter-catheters kunnen tot in de nierbekkens worden doorgeschoven; daarmee kan men deze dan uitspoelen. Bij gecompliceerdere, zgn. operatie-cystoscopen is het mogelijk instrumenten door de buis in te brengen, waarmee bijv. stukjes van een gezwel voor microscopisch onderzoek uitgesneden of vreemde voorwerpen gegrepen kunnen worden. Op overeenkomstige wijze kan gezwelweefsel electrisch worden vernietigd (electrocoagulatie). De moderne cystoscoop is een der belangrijkste hulpmiddelen in de urologie.
