Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 26-08-2022

Bézard-kompas

betekenis & definitie

een kompas dat reeds in 1905 werd beschreven in Heft 4 van de Kriegtechnische Zeitschrift, blz. 219, in Wereldoorlog I zijn bruikbaarheid heeft bewezen en sindsdien aanmerkelijk is verbeterd. Het is een vinding van de Oostenrijkse majoor von Bézard en droeg aanvankelijk de naam: Orientierungs-Bussole Bézard. Als kompas M 22 deed het zijn intrede in het Nederlandse leger.

Het kenmerk is de draaibare cirkelrand. Hierdoor is het mogelijk met de vizier-inrichting, langs of door het deksel, en een vast merkpunt op het voetstuk met het kompas op eenvoudige wijze de hoek (azimuth) te meten, welke bijv. een opgegeven marsrichting maakt met de noordrichting, en deze hoek over te brengen van de kaart op het terrein, of omgekeerd.Om in de aanwijzingen of bevelen de richting aan te geven, waarin een troep moet marcheren, dan wel de hoofdrichting vast te leggen in welke het geschut van een batterij moet worden opgesteld, door middel van een kompasstand, legt men de doos op de kaart met de rechte zijde, de richtingspijl van zich afwijzend, langs een richting, van welke men de kaartboek wenst te bepalen.

De rand met verdelingen draait men daarna zo, dat de 1 ijn 1600-4800 daar van met de O.-W. lijn van de kaart samenvalt, waarna men de gewenste kompasstand krijgt, door de verdeling af te lezen bij de stift (het vaste merkpunt). Omgekeerd kan een kaart worden georiënteerd, d.w.z. zo gelegd worden, dat de richtingen daarop overeenkomen met die op het terrein e.d.

Voor gebruik bij duisternis is het instrument van lichtgevende tekens voorzien.

< >