heette het middelste gedeelte van het Ouditalisch huis, oorspronkelijk het enige vertrek, waar de haard stond en het eigenlijk familieleven zich -.fspeelde, daar het diende als huiskamer, eetkamer en zelfs als slaapkamer; ook de geldkist werd er bewaard. Het was eertijds wellicht met een zadeldak overdekt.
Later (in Rome reeds in de oudste tijd) kreeg het dak een opening, waardoor het regenwater afvloeide in een bassin (impluvium) in het midden van het atrium, en vandaar naar de straat door pijpen. Er sloten toen verschillende vertrekken bij aan (voor eten, slapen enz.), zodat het atrium meer en meer een ontvangsalon werd, terwijl later een met zuilen omringde ruimte (peristvlium) achter het atrium werd aangelegd; die laatste ruimte diende toen hoofdzakelijk voor het familieleven. De ontwikkeling van het woonhuis en de betekenis van het atrium in de verschillende perioden leren wij kennen door de vondsten te Pompeji. Het atrium, ook wel cavaedium genoemd, was, naar de mening der Romeinen, uit Etrurië overgenomen.Ook als openbare gebouwen kent men atria. Zo het atrium Libertatis, dicht bij het Forum, dat werd gebruikt als ambtslokaal bijv. door de censoren, en ook als gebouw tot opsluiting van gijzelaars.
Lit.: D. S. Robertson, A handbook of Greek and Roman architecture (1929), blz. 303.
