Grieks astronoom (ca 310 - 230 v. Chr.), was leerling van Stratoon van Lampsakos.
Volgens het getuigenis van Archimedes (Arenarius I, 4) leerde hij een heliocentrische theorie van de hemelbewegingen: de zon is het centrum van het heelal; de aarde beweegt zich in een jaar om de zon, terwijl ze in een dag om haar as wentelt; de sfeer der vaste sterren is onbeweeglijk. Aristarchos werd hierom door den Stoïcijn Kleanthes van goddeloosheid beschuldigd. In een ouder werkje Over de grootten van de afstanden van zon en maan, trachtte hij te bewijzen, dat de afstand van de zon tot de aarde tussen het 18- en het 20-voud van de afstand van de maan tot de aarde ligt, dat dezelfde betrekking bestaat tussen hun diameters en dat de verhouding van de diameters van zon en aarde tussen 19/3 en 43/6 in ligt.Lit.: T. C. Heath, Aristarchus of Samos, the ancient Copernicus, a History of Greek Astronomy to A. (met tekst, commentaar en vertaling) (Oxford 1913).
