of Devonshire. Engelsche graventitel, sinds Hendrik I erfelijk in meerdere engelsche geslachten (zie ook Devonshire). De eerste graaf van D. was Richard de Redvers, aanvang 12de eeuw, wiens kleindochter, Hawise, met Reginald de Gourtenay, afstammeling van de fransche familie van dien naam, huwde en haar titel op haar echtgenoot overbracht; in den Rozenoorlog werd Thomas, zesde graaf van D., in 1466 ter dood veroordeeld en terechtgesteld; zijn broeder en opvolger, John, viel 4 Mei 1471 bij Tewkesbury; de titels en bezittingen der familie werden daarop verbeurd verklaard; na den slag van Bosworth (1485) benoemde Hendrik VII echter den uit een zijlinie gesproten Edward Courtenay tot graaf van D.; deze verdedigde succesvol Exeter tegen den pretendent Perkin Warbeck en overl. in 1509; zijn zoon,William van Courtenay, graaf van D-, die bij Exeter meevocht, had de jongste dochter van Edward IV, Katharina, tot gade; zijn zoon, Henry van Courtenay, graaf van D., in 1525 tot graaf van Exeter verheven, was een gunsteling van Hendrik VIII en speelde een belangrijke rol in de engelsche staatkunde van dien tijd ; van verraad beschuldigd, werd hij gevangen gezet en 9 Dec. 1538 ter dood gebracht; zijn eenige zoon, Edward, werd op 12-jarigen leeftijd tegelijk met zijn vader gevangen genomen en eerst vijftien jaren later bij de troonsbestijging van Maria I (1553) in vrijheid gesteld; hij herkreeg ook den titel van graaf van D. en hem werd zelfs uitzicht op de hand der koningin geopend, dat echter met het huwelijk der koningin met Filips II van Spanje verviel; in den opstand van Wyatt gewikkeld, werd hij in 1554 gevangen genomen en het volgend jaar verbannen; hij stierf in Sept. 1556 te Padua. Eerst in 1831 werd de familie Courtenay weder in haar titel hersteld; graaf William Reginald, geb. 14 April 1807, had van 1841 voor SouthDevon zitting in het Lagerhuis, was kanselier van het hertogdom Lancaster en president van het armbestuur, en volgde in 1859 zijn vader in de peerage op; hij overl. 1883; hij werd opgevolgd door Edward Baldwin Courtenay, twaalfde graaf van D., geb. 1836, overl. 15 Jan. 1891; de tegenwoordige drager van den titel is Henry Hugh Courtenay, dertiende graaf van D., geb. 1811 ; erfgenaam van den titel is H. Chas. P. Courtenay, geb. 1870.
Bij de opheffing van den titel in de familie Courtenay met Edward Courtenay, onder koningin Maria, werd hij, geschonken aan Charles Blount, achtste lord Mountjoy, geb. 1563, gunsteling van koningin Elizabeth, streed in de Nederlanden, in Bretagne, tegen de onoverwinnelijke vloot, en in Zeeland, volgde in 1600 den graaf Essex in Zeeland op, werd door Jakobus tot lord-luitenant benoemd, in 1604 tot graaf van D. verheven, en stierf in 1606 zonder legitieme kinderen.
